تکنولوژی
سرنوشت Z-lib | بزرگترین سایت دانلود رایگان کتابهای خارجی
۶ آذر, ۱۴۰۱ | اقتصاد, تکنولوژی, سواد دیجیتالوزارت دادگستری آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد دو گردانندهٔ اصلی سایت Z-Lib دستگیر شده‌اند (+).
سایت Z-Lib که آن را با نام‌های دیگری مانند Z Library و Libgen هم می‌شناسند، از سال ۲۰۰۹ تا کنون، میلیون‌ها کتاب را به شکل غیرقانونی و رایگان برای دانلود در اختیار کاربران و بازدیدکنندگان قرار می‌داد و عنوان «بزرگترین کتابخانهٔ کتابهای الکترونیکی جهان» را برای خود برگزیده بود. این کتاب‌ها معمولاً در قالب‌های متنوع، از جمله PDF و Epub و mobi در دسترس بودند.
وزارت دادگستری اعلام کرده که بیش از ۲۰۰ دامین دیگر هم که به نوعی به Z-lib وابسته بودند و همگی در زمینه دانلود رایگان کتاب فعالیت می‌کردند، در اختیار پلیس فدرال آمریکا قرار گرفته و متوقف شده‌اند.
دو فرد دستگیر شده، پسر و دختری روسی از سن‌پترزبورگ هستند که البته در کشور آرژانتین و به درخواست دولت آمریکا دستگیر شده‌اند. آنتون ناپولسکی ۳۳ ساله و والریا ارماکوا ۲۷ ساله، دو نفری هستند که در بیانیهٔ وزارت دادگستری آمریکا به نام‌شان اشاره شده است.
البته وزارت دادگستری در پایان بیانیهٔ خود تأکید کرده که این دو نفر در عین بازداشت بودن، فعلاً تا زمان اثبات جرم «بی‌گناه» محسوب می‌شوند. اما با مرور گزارش سایت تورنت‌فریک که به بررسی خطاهای امنیتی این دو نفر پرداخته و توضیح داده که چه شد که دستگیر شدند، به نظر می‌رسد اثبات مجرم بودن این دو نفر دشوار نباشد (+).
با وجودی که این کار غیرقانونی حدود ۱۳ سال ادامه داشت، ناشران تا کنون نتوانسته بودند این شبکه را به شکل کامل متوقف کنند. اما طی ماه‌های اخیر، کاربران تیک‌تاک با هیجان دربارهٔ Z-lib حرف می‌زدند و در ویدئو‌ها نحوهٔ استفاده از آن را آموزش می‌دادند. در گزارش‌ها گفته شده ترند شدن هشتگ Z-lib (بیش از سه‌میلیون بار) انگیزهٔ اصلی ناشران برای پیگیری جدی این جرم بین‌المللی بوده است.
اکنون باید دید که آيا این دو نفر از بدو تأسیس با Z-lib (و سایت‌های نزدیک به آن مانند libgen و booksc) همراه بوده‌اند یا در طی مسیر به این تیم ملحق شده و هدایت آن را در دست گرفته‌اند.
اما به هر حال یک واقعیت، قطعی است: بزرگترین سایت دانلود کتاب جهان، حداقل دیگر به این اسم و با این ساختار، فعالیت نخواهد کرد.
#اقتصاد #سواد دیجیتال #تکنولوژی
مدارس | مانع آموزش یا عامل آموزش؟
۲۷ آبان, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, سواد دیجیتال, نقل قولمارشال مک لوهان حدود نیم قرن پیش دربارهٔ نسل آینده که با تکنولوژی دیجیتال (به تعبیر او: الکتریکی) پیوند خورده چنین گفته است:
«آن‌قدر که دانش‌آموز در محیط بیرون مدرسه به دانش دسترسی دارد، در مدرسه دسترسی ندارد.
به همین علت کودک، مدرسه را وقفه‌ای در آموزش خود می‌بیند.»
به زبان ساده‌تر: کودک، جز در زمانی که در مدرسه است، در حال یادگیری است.
ما در متمم درسی را به معرفی مارشال مک لوهان اختصاص داده‌ایم. هم‌چنین گزیده‌ای از این مصاحبه را که در سال ۱۹۶۷ انجام شده، در قالب یک درس جداگانه منتشر کرده‌ایم:
#تکنولوژی #نقل قول #سواد دیجیتال
قدرت پردازش | میدان جدید رقابت میان چین و آمریکا
۱۷ آبان, ۱۴۰۱ | اقتصاد, تکنولوژی, صنایع جهانخبر ظاهراً کوتاه و ساده است: «شرکت Nvidia تراشهٔ A800 را به عنوان جایگزین تراشهٔ A100 به بازار چین عرضه می‌کند.»
عرضهٔ تراشه‌های مختلف به بازارهای متفاوت، اتفاق تازه‌ای نیست و کسانی که در زمینهٔ سخت‌افزار فعالیت میکنند، مدام چنین اخبارهایی را می‌شنوند. اما این بار داستان جالبی پشت ماجراست. چنان که رویترز گزارش داده است (+):
آمریکا برای صادرات تراشه‌های الکترونیکی به چین، محدودیت اینترکانکت در نظر گرفته است. به این معنا که سرعت ارتباط داخلی قطعات در تراشه‌های صادره به چین نمی‌تواند ۶۰۰ گیگابایت در ثانیه باشد (قبلاً گلوگاه طراحی تراشه‌ها، سرعت خود ترانزیستورها بود. اما الان با افزایش تعداد ترانزیستورها و پیچیدگی ارتباط داخلی، سرعت انتقال روی سیم‌ها یا اصطلاحاً chip-to-chip یا interconnect هم گلوگاه است). در تراشهٔ A800 سرعت اینترکانکت از ۴۰۰ گیگابایت در ثانیه فراتر نمی‌رود.
در گزارش‌ها و پژوهش‌های متعدد اعلام شده که با محدود شدن سرعت اینترکانکت، ظرفیت پردازش سخت‌افزاری چین محدودتر می‌شود و هزینهٔ پردازش داده‌ها و اجرای پروژه‌های هوش مصنوعی برای این کشور افزایش می‌یابد (+/+). ضمن این که بعضی پردازش‌های در لحظه (Real-time) نیز با چالش روبه‌رو می‌شوند.
چنین محدودیت‌هایی نشان می‌دهد که میدان جنگ میان قدرت‌های بزرگ جهان، از نبردهای سنتی فیزیکی فاصله گرفته و در کنار عرصه‌های اقتصادی به قلمرو هوش مصنوعی کشیده شده است.
اغراق نیست اگر بگوییم سال‌های آتی، قدرت در اختیار کشورهایی است که توانایی پردازش بیشتری در اختیار دارند.
در این زمینه کتابهای متعددی نیز نوشته شده که AI Superpowers یکی از آن‌هاست.
گوگل و یک ایدهٔ تازه | ترجمه همزمان از زبان‌های مختلف با عینک گوگل
۱۶ خرداد, ۱۴۰۱ | تکنولوژیرونمایی گوگل از یک محصول تازه، دوباره بحث و اختلاف‌نظر را رسانه‌ها راه انداخته است.
گوگل با معرفی یک عینک واقعیت افزوده، می‌گوید که قرار است به زودی حرف زدن را بین افرادی که زبان یکدیگر را نمی‌دانند آسان کند. بر اساس کلیپ کوتاهی که گوگل منتشر کرده، عملکرد این عینک نسبتاً ساده و خلاقانه است: شما به حرف‌های طرف مقابل گوش می‌دهید و ترجمهٔ حرف‌های او به زبان خودتان روی شیشهٔ دوربین برایتان نمایش داده می‌شود.
چنین عینکی می‌تواند افراد بسیاری را از یادگیری زبان‌های خارجی – حداقل برای گفتگوهای اولیهٔ روزمره – بی‌نیاز کند. ضمن این که ناشنوایان هم این امکان را خواهند داشت که حرف‌های طرف مقابل را در قالب یک متن مکتوب ببینند.
برخی رسانه‌ها از این خبر استقبال کرده‌اند (+). اما برخی دیگر یادآوری کرده‌اند که هستهٔ اصلی این محصول، Google Translate است که همین الان هم ترجمه‌های آن چندان مطلوب نیست. به ویژه این که قرار باشد به جای متنِ نوشته شده، صحبت‌های طرف مقابل را بشنود و خطاهای «تشخیص صدا» هم به خطاهای ترجمه افزوده شود (+).
احتمالاً ادعای ناموفق قبلی گوگل در عرضهٔ هدفون‌هایی که توانایی ترجمهٔ همزمان دارند نیز در این نگاه منفی سهم دارد. تلاش‌های قبلی گوگل در حوزهٔ عینک‌های واقعیت افزوده چندان موفق نبوده است. اولین عینک‌های گوگل که توانایی ضبط تصویر داشتند، با توجه به نقض حریم خصوصی، به شدت مورد نقد قرار گرفته‌اند و حتی برخی رسانه‌ها افرادی را که از Google Glass استفاده می‌کردند، با اصطلاح Glasshole (ترکیب یک فحش و کلمهٔ عینک) مسخره و تحقیر کردند.
مستقل از این که محصول تازهٔ گوگل، موفق شود یا نه، این یک واقعیت است که «آینده‌ای که یادگیری زبان‌های خارجی، حداقل برای رفع نیازهای اولیه ضروری نباشد» واضح و شفاف، پیش چشم ماست.
در یکی از درس‌های متمم به دو مفهوم واقعیت مجازی (Virtual Reality) و واقعیت افزوده (Augmented Reality) پرداخته‌ایم:
واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و تفاوت آن‌ها
#تکنولوژی #یادگیری زبان #زبان انگلیسی
رقابت بر سر قابلیت‌های ساده | دو پریز شارژ برای خودروهای جنرال‌موتورز
۹ خرداد, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, صنایع جهان, صنعت خودرواختراعات و ایده‌هایی که خودروسازان به نام خود ثبت میکنند، می‌تواند منعکس‌کنندهٔ «جهت» و «شدت» رقابت در این صنعت باشد. اخیراً جنرال‌موتورز ایدهٔ نصب دو پریز برای شارژ خودرو (استفادهٔ همزمان از دو ایستگاه شارژ) را ثبت کرده است (+).
اگر چه وجود دو مسیر شارژ، ایدهٔ چندان خلاقانه‌ای به نظر نمی‌رسد، اما می‌شود نتیجه گرفت که خودروسازان مطرح جهان، در پی پیدا کردن جای پا در میدان رقابت‌های آتی هستند و در این زمینه، از کمترین فرصت‌ها هم صرف‌نظر نمی‌کنند.
جنرال‌موتورز معتقد است که یکی از انعطاف‌پذیرترین پلتفرم‌های خودرو الکتریکی را طراحی کرده و در اختیار دارد. سیستمی که آلتیوم نام دارد و در آن، باتری‌ها و مدارهای مربوطه همگی به شکل کاملاً مسطح در کف خودرو قرار می‌گیرند و بسته به ابعاد و اندازهٔ این بستر، می‌توان از یک خودرو کوچک شهری تا خودروهای غول‌پیکر را روی آن سوار کرد (+):
خودرو هامر ای‌وی (GMC Hummer EV) یکی از محصولاتی است که از این پلتفرم استفاده می‌کند و در حال حاضر با قیمتی در حدود ۱۰۰ هزار دلار به فروش می‌رسد:
پتنت‌ها و اختراعاتی که ثبت می‌شوند، جدا از این که مسیر و میدان رقابت را مشخص میکنند، گاهی به موضوعاتی خنده‌دار و طنزآمیز تبدیل می‌شوند. ما در زنگ تفریح متمم تعدادی از پتنت‌های عجیب و غریبی را که خودروسازها ثبت کرده‌اند فهرست کرده‌ایم. دیدن این زنگ تفریح خالی از لطف نیست:
چند نمونه عجیب از ثبت اختراع در صنعت خودرو
#صنعت خودرو #صنایع جهان #تکنولوژی #استراتژی
نظم مستقر | چیزی که تغییر را دشوار می‌کند
۴ خرداد, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, نقل قول«پروژه‌های بزرگ، در آغاز غالباً با نقد و مانع مواجه می‌شوند؛
آن هم به خاطر این که بهبود حاصل از اجرای پروژه‌ها، نظم موجود را تهدید می‌کند.
این جمله را آلن براون از چارلز دارلث در کتاب Golden Gate نقل کرده است. دارلث، مهندس عمران بوده و طبیعتاً این جمله، حاصل تجربهٔ او در پروژه‌های عمرانی است.
اما در خارج از فضای پروژه‌های عمرانی هم می‌توان برای چنین جمله‌ای مصداق‌های فراوان پیدا کرد.
بسیاری از فرایندهای جدید، نرم‌افزارهای تازه، استارت‌آپ‌ها و کسب‌و‌کارهای نو، با وجودی که موجب بهبود وضع عمومی جامعه و مردم می‌شوند، نظم موجود و ذی‌نفعان آن را تهدید میکنند. پس طبیعی است که بخشی از مخالفت‌ها، نه از سر دغدغهٔ بهبود کل سیستم نیست. بلکه در منافع ذی‌نفعان فعلی ریشه دارد.
توضیح: خود براون در متن از لغت «تعارض / Conflict» استفاده می‌کند. اما با توجه به روح کلی متن، اکنون که جمله را جدا کرده‌ایم، واژهٔ «تهدید» برای انتقال پیام نویسنده مناسب‌تر بود.
خلاقیت در کدام حالت بیشتر است؟ ارتباط رو در رو یا ویدئوکنفرانس؟
۱ خرداد, ۱۴۰۱ | تصمیم گیری, تکنولوژیدوران #کرونا اوج رواج دورکاری و ابزارهای آن بود؛ از جمله ویدئوکنفرانس.
همه عادت کردند جلسات خود را به شکل تصویری، با زوم، واتس‌اپ، اسکایپ و یا برنامه‌های دیگر برگزار کنند و این روش آن‌قدر جا افتاد که بسیاری امروز از خود می‌پرسند: «آیا واقعاً لازم است به دوران قدیم و جلسه‌های فیزیکیِ رو در رو برگردیم؟»
مقاله‌ای که در آوریل سال ۲۰۲۲ در نشریهٔ Nature منتشر شد، پاسخ جالبی به این سوال ارائه می‌دهد (+). بر اساس مطالعه‌ای که در این مقاله گزارش شده، خلاقیت در جلسات ویدئوکنفرانس کمتر از جلسات رو در رو است.
محققانی که این مطالعه را انجام داده‌اند، بر این باورند که احتمالاً کاهش «هم‌زمانی گفتگو» و «میزان تبادل اطلاعات» در کنار «محدود شدن حوزهٔ تمرکز ذهنی» از جمله مهم‌ترین علت‌های کاهش خلاقیت در ارتباط تصویری است.
البته این محققان تأکید میکنند که حداقل در مطالعه‌ای که آن‌ها انجام داده‌اند، در جلساتی که قرار است از بین چند گزینهٔ مشخص، صرفاً یک گزینه انتخاب شود، ارتباط تصویری با ارتباط حضوری تفاوتی ندارد.
ما در متمم در درسی با عنوان مزایا و معایب ارتباط تصویری، پدیدهٔ «خستگی زوم یا Zoom Fatigue» را بررسی کرده‌ایم و توضیح داده‌ایم که چرا در ارتباط تصویری بیشتر از ارتباط رو در رو خسته می‌شویم و چگونه می‌توان این خستگی را کاهش داد:
ویدئو کنفرانس و خستگی زوم | چگونه خستگی را در ارتباط تصویری کاهش دهیم؟
#کرونا #تصمیم گیری #خلاقیت #حل مسئله
میمون‌ها و آدم‌ها | یکی از مزایای اینترنت و شبکه های اجتماعی
۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, نقل قول«متخصصان آمار و احتمال به ما می‌گفتند
اگر یک میلیون میمون را بنشانی
و یک میلیون ماشین تایپ و فرصت کافی به آن‌ها بدهی،
حاصل کار تصادفی آن‌ها ممکن است حتی چیزی در حد شکسپیر باشد.
به لطف اینترنت فهمیدیم که این ادعا درست نبوده است.»
روبرت ویلنسکی (Robert Wilensky) | منبع
حرف طنزآمیز ولینسکی را به شکل‌های مختلفی می‌توان تفسیر کرد. یکی از ساده‌ترین تفسیرها این است که به خاطر داشته باشیم در قلمرو فکر و اندیشه و تحلیل، تعداد لزوماً نمی‌تواند برای خلق یک دستاورد ارزشمند کافی باشد. در کار خلاقانه و فکری، هم‌چنان ممکن است فرد، کاری بزرگ‌تر از گروه انجام دهد. ضمن این که خطاها و سوگیری‌های متعدد ما در تفکر جمعی، گاهی باعث می‌شود که در تعداد زیاد در کنار هم، صرفاً اشتباهات بزرگ‌تری انجام دهیم.
#تصمیم گیری #نقل قول #تکنولوژی
صنعت افزایش طول عمر
۱۱ فروردین, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, سبک زندگی, سلامتبررسی رفتارهای سرمایه‌گذاران بزرگ و پیشرو در دنیا نشان می‌دهد که بسیاری از سرمایه‌گذاران، صنعت افزایش طول عمر (Longevity) را یکی از فرصت‌های بزرگ آینده می‌دانند.
در حدی که می‌توان گفت: همان‌طور که سرمایه‌گذاران و پیشتازان تکنولوژی در دههٔ نود، ثروتمندان دو دههٔ اخیر را ساختند، کسانی هم که امروز در صنعت افزایش طول عمر سرمایه‌گذاری کرده‌اند، ثروتمندان دهه‌های پیش رو خواهند بود (+).
ما معمولاً صنعت افزایش طول عمر را با دو حوزهٔ «شناخت فرایند سالخوردگی» و «روش‌های حذف یا کمرنگ کردن بیماری‌ها» تصور می‌کنیم. اما این صنعت که گاهی آن را AgeTech می‌نامند (بر وزن FinTech و EdTech و …) زیرشاخه‌های فراوانی دارد.
تغییرات دموگرافیک ناشی از افزایش طول عمر را می‌توان از زوایای مختلفی بررسی کرد.
کسانی که به سن بالا رسیده و هم‌چنان سلامت خود را حفظ کرده‌اند، نیازهای کاملاً متفاوتی دارند. آن‌ها با الگوهای متفاوتی سرمایه‌گذاری میکنند، پس صندوق‌های سرمایه‌گذاری خاص خود را می‌خواهند. سلیقهٔ سرگرمی‌شان احتمالاً با آن‌چه ما می‌شناسیم تفاوت خواهد داشت. پس یک پرسونای کاملاً جدید و ناشناخته را تشکیل می‌دهند.
آن‌ها به آموزش هم علاقه خواهند داشت. اما احتمالاً انگیزه‌هایشان از یادگیری متفاوت خواهد بود و انتظارات متفاوتی دارند.
شاید این دغدغه‌ها کمی دور از دسترس به نظر برسند. اما بررسی الگوی سرمایه‌گذاری در سیلیکون ولی و بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که جریان‌های جدی سرمایه از هم‌اکنون به سمت این حوزه رفته‌اند.
حتی اگر افزایش طول عمر برای بسیاری از مردم جهان هنوز دور از دسترس باشد، می‌توان انتظار داشت برخی از نقاط جهان به مراکز دیر-زیستی (یا شاید: پیر-زیستی) یا Longevity Hub تبدیل شوند و در سال‌های پیش رو افراد ثروتمند، مهم‌ترین هدف رندگی خود را مهاجرت به این نقاط جهان قرار دهند.
آمریکا، انگلیس، چین، کره و هلند از جمله کشورهایی هستند که این صنعت را جدی‌تر از سایر نقاط جهان دنبال میکنند و روی آن سرمایه‌گذاری‌های بزرگی انجام داده‌اند (+).
در پاراگراف فارسی متمم مطلبی از کیت جفری نقل کرده‌ایم که در آن بدبینی خود را به صنعت افزایش طول عمر ابراز کرده است. آن مطلب را می‌توانید به عنوان مکمل این بحث بخوانید:
من از افزایش طول عمر انسان‌ها نگرانم
کدام کشور برای مردن مناسب‌تر است؟
#اقتصاد #تکنولوژی #سلامت #سبک زندگی #افزایش طول عمر
پاورمک | زندگی امروز ما موزهٔ فرزندان‌مان محسوب می‌شود
۲ فروردین, ۱۴۰۱ | تاریخ, تکنولوژیآنچه در تصویر زیر می‌بینید، یک نمونه پاورمک ۵۴۰ شرکت اپل است که در گوشهٔ یک کافه در شهر تهران قرار دارد. بعید نیست شما هم نمونهٔ این دستگاه یا دستگاه‌های هم‌نسل آن را در جاهای مختلف دیده باشید و یا حتی نمونه‌هایی از آن‌ها در انبارهای خانهٔ خودتان وجود داشته باشد.
این لپ‌تاپ در دههٔ نود میلادی معرفی شد و از جمله لپ‌تاپ‌های پیشتاز عصر خود بود.
استفاده از ترک‌پد (صفحهٔ لمسی برای هدایت نشانگر با کمک انگشت) و بلندگوی استریو (در دو سمت بالای صفحه نمایش) از جمله ویژگی‌هایی بود که در زمان خود یک ابداع جدی محسوب می‌شد.
شاید برایتان جالب باشد که حافظه RAM این دستگاه ۴ مگابایت (و نه گیگابایت) بوده و رزولوشن صفحهٔ نمایش آن ۶۴۰ در ۴۸۰ پیکسل بوده است.
این لپ‌تاپ پیشرفته به یک CPU با سرعت ۹۹ مگاهرتز (حدود ۰/۱ گیگاهرتز) و ۱۲۰ مگابایت هارد دیسک هم مجهز بوده است. بنابراین کسی که امروز از یک فلش‌مموری بسیار معمولی ۳۲ گیگابایتی استفاده می‌کند، بیش از ۲۵۰ برابر این ظرفیت را در جیب خود دارد.
به نظر می‌رسد در تمام طول تاریخ حضور انسان بر روی زمین، ما نخستین نسلی هستیم که می‌توانیم وسایلی را که زمانی در دست داشته‌ایم، در موزه‌ها ببینیم.
اگر دیدن اولین کامپیوترها و ابزارهای محاسباتی دیجیتال برایتان جذاب است، می‌توانید به مطلب موزه تاریخ کامپیوتر یا CHM در متمم سر بزنید و آن را بخوانید: