شبکه های اجتماعی
کوکاکولا و کریمه | دردسرهای فعالیت ناشیانهٔ برندها در شبکه های اجتماعی
۱۵ آبان, ۱۴۰۲ | تکنولوژی, شبکه های اجتماعیآیا حضور فعالانهٔ شرکتها در شبکه‌های اجتماعی بهتر از نبودن در این نوع فضاهاست؟ اغلب چنین است. به شرطی که ادمین یا ادمین‌ها ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های موضع‌گیری در شبکه‌های اجتماعی را بشناسند و درک کنند.
اکانت کوکاکولا در سال ۲۰۱۶ با یک اشتباه ظاهراً ساده، نوشیدنی‌های این شرکت را به جای معدهٔ مردم روانهٔ توالت کرد (+/+/+). این شرکت در آغاز سال ۲۰۱۶ در شبکهٔ VKontakte (شبکه اجتماعی پرمخاطب روسیه) پیام تبریکی منتشر کرد که در آن از نقشهٔ روسیه استفاده شده بود. اما شبه‌جزیرهٔ کریمه – که روسیه در ۲۰۱۴ به آن حمله کرده و آن را به خاک خود ملحق کرده بود – در این نقشه وجود نداشت.
عده‌ای از کاربران روسی به این نقشه اعتراض کردند و کوکاکولا که دید فشار مردم رو به افزایش است، پست را حذف کرد و پس از عذرخواهی نقشهٔ دیگری منتشر کرد که در آن کریمه بخشی از خاک روسیه بود.
احتمالاً بقیهٔ ماجرا را حدس می‌زنید. حالا این بار اوکراینی‌ها اعتراض کردند و این پیام را به معنای حمایت از روسیه در حمله به اوکراین دانستند. طبیعتاً بخشی از بدنهٔ سیاسی دولت آمریکا هم مانند اوکراینی‌ها به این کار معترض بود. چون آمریکا الحاق کریمه به مسکو را به رسمیت نشناخته بود.
کمپین بزرگی شکل گرفت و مردم کوکاهای خود را در توالت‌ها ریختند و عکس این کار را منتشر کردند:
حالا کوکاکولا دوباره گرفتار شده بود و به قول ما نه راه پس داشت و نه راه پیش. هر یک از نقشه‌ها یک گروه را ناراضی می‌کرد. تبریک سال نو نوشابه‌ها را روانهٔ توالت کرده بود و چاره‌ای نبود جز این‌که کوکاکولا موضع خود را اصلاح کند.
این شرکت نهایتاً با حذف پیام تبریک ۲۰۱۶ از اکانت خود صورت مسئله را پاک کرد تا مجبور نباشد یکی از دو نقشه را به جای دیگری انتخاب کند. اما همه می‌دانیم تنها چیزی که به وضعیت قبل برگشت، صفحهٔ کوکاکولا در شبکه‌های اجتماعی بود. اما این برند چیزی را در هر دو کشور از دست داد که جبرانش ساده نبود و نیست.
احتمالاً طراح، ایده‌پرداز و گرافیست آن پست، صدها بار به خود گفته که کاش به‌جای این خلاقیت پردردسر، صرفاً عدد ۲۰۱۶ را با رنگ سفید روی پس‌زمینهٔ قرمز می‌نوشتم و سال نو را تبریک می‌گفتم.
اگر به داستان‌های کسب‌و‌کارها و اتفاق‌هایی که برای آن‌ها افتاده علاقه دارید، می‌توانید مجموعه داستان کسب‌وکار را در متمم بخوانید:
تلگرام چینی؟ | توسعه همکاری تلگرام و تنسنت
۴ مهر, ۱۴۰۲ | تکنولوژیبر اساس گزارش تک‌کرانچ، تلگرام قصد دارد بستر و تسهیلات بیشتری برای ارائهٔ مینی‌اپ‌ها فراهم کند (+). به عبارت دیگر، قرار است تلگرام با سرعت بیشتری به سمت تبدیل شدن به یک سوپراپلیکیشن برود؛ چیزی شبیه WeChat یا شبیه آن‌چه ظاهراً ایلان ماست برای X (هولدینگ مالک توییتر) در نظر دارد (+).
تلگرام در برنامهٔ توسعهٔ خود از همکاری زیرمجموعه‌های شرکت چینی تنسنت (Tencent) بهره خواهد برد (+). اگر چه تنسنت یک شرکت چینی خصوصی است، اما مالکیت WeChat و نیز تعامل با شرکت‌های دولتی چین، باعث شده برخی از رسانهها دربارهٔ هم‌سویی تنسنت و دولت چین هشدار دهند (+).
آمار دقیق کاربران تلگرام مشخص نیست، اما این اپلیکیشن در ایران، هند، روسیه، مصر، ویتنام، مکزیک، اندونزی و بسیاری از کشورهای در حال توسعه، کاربران فراوانی دارد (+).
به نظر می‌رسد داستان تلگرام، شرکتی که از روسیه آغاز شده و هم‌اکنون در آلمان مستقر است، به تدریج وارد فصل تازه‌ای خواهد شد.
اگر بحث‌های مربوط به شبکه های اجتماعی برایتان جذاب است، احتمالاً مرور درس‌های زیر هم برایتان مفید خواهد بود:
آیا در شرکت خود خط مشی حضور در شبکه های اجتماعی را تعریف کرده‌اید؟
کنترل و بازبینی محتوا در شبکه های اجتماعی
شکاف دیجیتالی و آمار قطع اینترنت | کدام کشورها بیشتر از این ابزار استفاده می‌کنند؟
۹ اسفند, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, سواد دیجیتال, شبکه های اجتماعیسایت AccessNow در قالب پروژه‌ای با عنوان KeepItOn هر ساله گزارشی از تعداد دفعات قطع اینترنت در کشورهای مختلف جهان ارائه میکند. در این گزارش، هم تعداد دفعات قطع کردن اینترنت و هم تعداد کشورها اعلام می‌شود (+).
از نظر «تعداد کشورها» می‌توان گفت دولت‌ها در سال ۲۰۲۲ بیشتر از هر زمان دیگری در چند سال اخیر از ابزار قطع اینترنت استفاده کرده‌اند (مجموعاً ۳۵ کشور به علت‌های مختلف و با انگیزه‌های متفاوت به سراغ این روش رفته‌اند).
اما از نظر «تعداد دفعات» ماجرا کمی فرق میکند و سال ۲۰۱۹ از نظر تعداد دفعاتی که اینترنت قطع شده، رکورددار است.
سردمدار قطع اینترنت در جهان، کشور هند است که معمولاً از این ابزار در ناآرامی‌های کشمیر استفاده میکند. هند آن‌قدر این کار را تکرار کرده که در گزارش‌ها – از جمله همین نمودار بالا – آمار را یک بار با هند و یک بار بدون هند منتشر می‌کنند.
بعد از هند، اوکراین در فهرست قرار دارد؛ با این توضیح که قطع اینترنت در اوکراین، طی یک سال اخیر همواره توسط روسیه انجام شده است. ایران، میانمار، بنگلادش، اردن، لیبی و سودان در رده‌های بعدی قرار دارند.
قطع اینترنت با هر توجیه و انگیزه‌ای که باشد، پیامد انکارناپذیری دارد و آن، گسترش شکاف دیجیتالی است. این شکاف به دو شکل ایجاد می‌شود:
- دولت‌ها به نزدیکان خود، و نیز گروه‌های مختلف صنفی، سطوح مختلفی از دسترسی اینترنت می‌دهند و اینترنت طبقاتی (رسمی یا غیررسمی) شکل می‌گیرد.
- ثروتمندان، با خرید نرم‌افزارهای عبور از محدودیت، به جهان آزاد متصل می‌شوند و مشکل خود را حل می‌کنند و عملاً گروهی که از نظر مالی ضعیف‌ترند، از دسترسی به امکانات دنیای دیجیتال محروم می‌شوند.
بنابراین اگر دولت‌ها کاهش شکاف دیجیتالی را به عنوان یکی از محورهای توسعه در نظر بگیرند، قطعاً نگاه متفاوتی به قطع اینترنت خواهند داشت.
مفهوم شکاف دیجیتالی را در یکی از درس‌های متمم توضیح داده‌ایم:
#تکنولوژی #سواد دیجیتال #شبکه های اجتماعی
واتس‌اپ با مرگ کاربرانش چگونه برخورد میکند؟
۲ دی, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, سواد دیجیتالکمتر پیش می‌آید که هنگام ثبت‌نام در یک سرویس دیجیتال به این سوال فکر کنیم که: «پس از مرگم چه اتفاقی برای اکانت من خواهد افتاد؟» اما این سوال مهمی است که باید بیاموزیم آن را جدی بگیریم. بسیاری از پلتفرم‌های دیجیتال هم با این سوال روبه‌رو بوده و هستند.
به عنوان نمونه به واتس‌اپ که بسیاری از ما از آن برای ارتباط با دیگران استفاده می‌کنیم فکر کنید. آیا پیش آمده که از خودتان بپرسید پس از مرگ یک کاربر چه بلایی بر سر اکانت او خواهد آمد؟
واتس‌اپ در بخش سوالات متداول توضیح داده که اگر یک اکانت برای مدت ۱۲۰ روز کاملاً غیرفعال بماند (فوت کاربر یا قطع شدن اینترنت برای چهار ماه) آن اکانت را – با هدف حفظ امنیت و حریم شخصی کاربر – پاک خواهد کرد. البته این به آن معنا نیست که اطلاعات شما کاملاً از بین می‌رود. نسخهٔ پشتیبان پیام‌ها که روی موبایل ذخیره شده، هم‌چنان باقی می‌ماند و تا زمانی که شمارهٔ جدیدی روی همان گوشی برای واتس‌اپ تعریف نشود، برای کسی که به گوشی شما دسترسی داشته باشد، قابل بازیابی خواهد بود.
همین سوال را می‌توان در مورد بسیاری از سرویس‌ها و پلتفرم‌های دیجیتال پرسید؛ به ویژه سرویس‌هایی که اطلاعات شخصی قابل‌توجهی از ما را در اختیار دارند.
چنین بحثی، زیرمجموعهٔ موضوع گستردهٔ میراث دیجیتال محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد که گستردگی آن چنان است که می‌تواند رشته‌ای تخصصی برای مطالعه و یادگیری و ارائهٔ خدمات به دیگران باشد.
ما در درس میراث دیجیتالی ما از سلسله درس‌های سواد دیجیتال متمم با جزئیات بیشتری به این بحث پرداخته‌ایم:
#تکنولوژی #سواد دیجیتال #شبکه های اجتماعی
عادت‌هایی ساده برای کاهش زمان استفاده از موبایل
۲۳ مرداد, ۱۴۰۱ | بهره وریبسیاری از ما بخش قابل‌توجهی از ساعات بیداری خود را به صفحهٔ موبایل خیره می‌شویم؛ چه برای خواندن و فرستادن پیام و چه برای گشت‌و‌گذار در وب و شبکه های اجتماعی.
بخشی از این مدت زمان، خارج از اختیار ماست و نمی‌توانیم آن را کاهش دهیم. اما می‌دانیم که بخشی هم از سر اختیار است. یعنی بدون این که مشکلی پیش بیاید، می‌توانیم آن ساعت‌ها را کم کنیم.
بر همین اساس، این دغدغه کمابیش برای همه وجود دارد که چگونه مدت زمان خیره شدن به صفحهٔ نمایش (Screen Time) را کاهش دهیم؟
نشریهٔ Entrepreneur اخیراً مطلبی منتشر کرد و در آن به روش‌های مدیریتِ مدت زمان استفاده از موبایل پرداخت (+). نکات مطرح شده در این مطلب، شگفت‌انگیز یا غیرمنتظره نیستند. اما مرور و یادآوری آن‌ها می‌تواند مفید باشد:
- خودتان را عادت بدهید که تا مدت مشخصی پس از بیدار شدن از خواب، گوشی را چک نکنید
- قبل از خواب به سراغ ابزارهای مرتبط با تکنولوژی (موبایل، لپ‌تاپ و …) نروید
- یا به کلی به شبکه‌های اجتماعی سر نزنید. یا زمان مشخصی را برای این کار تعیین کنید (مثلاً روزی نیم ساعت، یا از این بهتر: هر شب نیم ساعت بین ۹ تا ۱۱)
- با خودتان قرار بگذارید که وقتی در کنار خانواده هستید، موبایل را کنار بگذارید
- موبایل را سایلنت کنید یا لااقل نوتیفیکیشن بعضی اپلیکیشن‌های غیرضروری را قطع کنید
- در هر هفته، مدت زمان مشخصی را برای کنار گذاشتن گوشی موبایل در نظر بگیرید
- استفاده از موبایل را به کاری آگاهانه تبدیل کنید. هر بار قبل از برداشتن موبایل، از خود بپرسید که «الان دقیقاً با موبایل چکار دارم؟ و قرار است چقدر وقت بگذارم؟»
- از نرم‌افزارهایی که مدت زمان استفاده از موبایل را اندازه‌گیری و گزارش کرده و آن را محدود می‌کنند، استفاده کنید
فایل صوتی مدیریت توجه و نیز درسِ «اثرات نامطلوب کم‌خوابی» به نوعی به این بحث مربوط هستند و می‌توانند کمک‌کننده باشند:
مدیریت توجه (فایل صوتی آموزشی در فروشگاه متمم)
هم‌چنین مرور درس دیجیتال دیتاکس (Detox) یا سم‌زدایی شبکه‌های اجتماعی هم می‌تواند مفید باشد:
#بهره وری #مدیریت زمان #شبکه های اجتماعی
استفاده ابزاری از کپی رایت | چرا پلیس‌های آمریکایی موزیک گوش می‌دهند؟
۱۴ مرداد, ۱۴۰۱ | سواد دیجیتال, شبکه های اجتماعیدر ماه‌های اخیر اتفاق جالبی بارها تکرار شده و در رسانهها گزارش می‌شود.
در آمریکا وقتی مردم می‌خواهند از پلیس فیلم‌برداری کنند، پلیس با صدای بلند موزیک پخش میکند. موزیک‌ها از ترانه‌های معروف و شناخته‌شده انتخاب می‌شوند (+/+/+/+).
شاید حدس زدن علت این کار برایتان ساده نباشد: پلیس می‌داند که مردم این این ویدئو‌ها را ضبط می‌کنند تا بعداً در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و یوتیوب منتشر کنند. این رسانهها به شدت به کپی‌رایت موزیک حساس هستند و به علت موزیکی که در زمینهٔ این کلیپ‌ها وجود دارند، اجازهٔ پخش آن‌ها را نمی‌دهند.
این ایدهٔ پلیس، چالش جدیدی پیش روی مردم و پلتفرم‌ها گذاشته و این سوال را مطرح کرده است که «پلتفرم‌ها چگونه می‌توانند ضمن احترام به کپی‌رایت، به ابزاری برای سانسور تبدیل نشوند؟»
#سواد دیجیتال #شبکه های اجتماعی
توییت‌های تند | حتی یک تذکر ساده هم می‌تواند اثربخش باشد
۲۷ خرداد, ۱۴۰۱ | شبکه های اجتماعیشبکههای اجتماعی سال‌هاست برای حذف مطالب تند و خشمگین و نامناسب، به گزارش‌های کاربران تکیه کرده‌اند. البته نظارت دستی هم همواره وجود داشته است. مثلاً فیس‌بوک از بیش از ۱۵۰۰۰ نفر برای بررسی دستیِ محتواهای منتشر شده و حذف موارد نامناسب استفاده میکند (+).
اما برخی مطالب منشر شده، به گونه‌ای نیست که بشود بدون نظر موافق کاربر آن‌ها را حذف کرد (من به دوستم گفته‌ام احمق و به نظرم زاکربرگ یا آگراوال حق ندارند در اظهارنظر من دخالت کنند).
در این شرایط، راه‌حلی وجود دارد که بخشی از مشکل را حل میکند. بر اساس تحقیقی که با همکاری دانشگاه ییل و شرکت توییتر منتشر شده (+)، یک سیستم هوشمند مبتنی بر پردازش کلمات، توییت‌های تعدادی از کاربران را پیش از انتشار بررسی کرده و در مواردی که توییت لحن تند یا بی‌ادبانه داشته، به آن‌ها پیشنهاد داده که: «نمی‌خواهید در متن توییت خود تجدیدنظر کنید؟»
در این پیشنهاد، هیچ نوع اجباری وجود نداشته و فرد می‌توانسته همان حرف قبلی خود را بدون هرگونه ویرایش منتشر کند.
بر اساس گزارش منتشر شده، ۷٪ از کاربران پس از این پیشنهاد، در توییت خود بازنگری کرده‌اند. هم‌چنین گفته شده که این تغییر رفتار، بلندمدت بوده و حتی پس از متوقف شدن سیستم بررسی‌کننده، بخش قابل‌توجهی از این کاربران، توییت‌های تند کمتری منتشر کرده‌اند.
با در نظر گرفتن این که چنین توییت‌هایی خود می‌توانند دیگران را به انتشار توییت‌ها و نظرات تند تشویق کنند، می‌توان گفت اثر تجمیعی این کار ساده، چشمگیر است.
فعلاً تا زمانی که شبکه‌های اجتماعی تصمیم بگیرند چنین قابلیت‌هایی را به نرم‌افزارهایشان اضافه کنند، می‌توانیم خودمان این نقش را بر عهده بگیریم و پیش از انتشار هر مطلب یا ثبت هر کامنت، یک بار از خودمان بپرسیم: «آیا مطمئنی که می‌خواهی این مطلب را با همین کلمات منتشر کنی؟ آیا شکل نرم‌تر و آرام‌تری وجود ندارد؟»
شبکه اجتماعی حقیقت | هیچ‌کس آن‌جا فعال نیست؛ حتی ترامپ!
۱۶ اسفند, ۱۴۰۰ | تکنولوژی, شبکه های اجتماعیترامپ از مدت‌ها قبل، وعده داده بود که شبکهٔ اجتماعی خودش را راه‌اندازی میکند. او که معتقد بود در شرایطی که طالبان در توییتر حضور دارند، نباید او از توییتر اخراج شود، اکنون به این امید است که ۹۰ میلیون فالوئر توییتر خود را در جایی دیگر، یعنی شبکه اجتماعی حقیقت (Truth) گرد هم آورد.
شبکه اجتماعی حقیقت که در هفتهٔ سوم ماه فوریهٔ ۲۰۲۲ کار خود را آغاز کرد، در دو هفتهٔ اول صرفاً برای کاربران اپل در آمریکا عرضه شد. هر چند باگ‌های فراوان باعث شد که بخش بزرگی از همین گروه هدف هم نتوانند از شبکه اجتماعی Truth استفاده کنند (+/+/+).
ظاهراً ترامپ – مانند سخنران‌هایی که تا مخاطب جمع نشود صحبت را آغاز نمی‌کنند – منتظر مانده تا فالوئرهای او زیاد شوند. او فقط یک بار پیامی نوشته و گفته «منتظر رئیس‌جمهور محبوب‌تان باشید.» اما پس از آن هیچ فعالیتی نداشته است.
برخی تحلیل‌گران معتقدند که همین رفتار، یکی از علت‌های رونق نگرفتن شبکه اجتماعی حقیقت است. شبکه‌ای که مشهورترین کاربر آن یعنی ترامپ، فعلاً فقط حدود ۱۴۰ هزار فالوئر دارد.
قطعاً تعداد کم کاربران Truth به عوامل متعددی بستگی دارد. اما باز هم نباید این درس را فراموش کنیم که اگر خودمان، کاربر فعال پلتفرم یا رسانهٔ خودمان نباشیم، نباید انتظار داشته باشیم دیگران رغبت جدی به آن نشان دهند. خصوصاً این‌که بسترهای جایگزینی هم وجود دارند و ما صرفاً با یک کپی ناقص روبه‌رو هستیم.
پلتفرمی شبیه توییتر
تقریباً تمام Truth از روی توییتر کپی شده است. تفاوت‌ها بسیار جزئی است. مثلاً کاربران به جای Retweet کردن حرف‌های یکدیگر، آن‌ها را Retruth می‌کنند.
ظاهراً لوگوی اپلیکیشن هم شبیه لوگوی شرکتی انگلیسی از آب درآمده است؛ شرکتی به نام Trailar که پنل‌های خورشیدی را روی کامیون‌ها نصب میکند. در سمت راست تصویر زیر، لوگوی شبکه اجتماعی حقیقت و در سمت چپ، لوگوی شرکت Trailar را مشاهده می‌کنید.
گفته می‌شود آن شرکت قصد دارد به زودی از اپلیکیشن حقیقت شکایت کند.
پرطرفدارترین اکانتها در هر یک از شبکه های اجتماعی
۲۹ آبان, ۱۴۰۰ | سواد دیجیتال, شبکه های اجتماعیاکسیوس گزارشی از پرطرفدارترین اکانتها در شبکه‌های اجتماعی مختلف ارائه کرده کرده است (+).
بر اساس این گزارش، پرطرفدارترین اکانت در اینستاگرام، خود اکانت اینستاگرام است (با حدود ۴۴۱ میلیون فالوئر) و در فیس‌بوک هم، خود فیس‌بوک پرطرفدارترین اکانت را دارد (با حدود ۱۹۸ میلیون فالوئر).
در اینستاگرام، رونالدو (۳۶۶ میلیون فالوئر) و مسی (۲۸۱ میلیون فالوئر) رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند.
اما نکتهٔ کلیدی گزارش اکسیوس چیز دیگری است. این نشریه گزارش داده که اگر ده نفر اول در پلتفرم‌های مختلف را بررسی کنید، فقط سه نفر در جهان وجود دارند که توانسته‌اند هم‌زمان در لیست برتر دو یا سه شبکه اجتماعی قرار بگیرند (رونالدو، آریانا گرانده و ویل اسمیت).
این نشریه نتیجه می‌گیرد که موفق شدن و پرطرفدار بودن در یک شبکه اجتماعی نمی‌تواند موفق بودن شما در یک شبکه اجتماعی دیگر را تضمین کند. هم‌چنین پیشنهاد میکند در انتخاب شبکه اجتماعی مناسب خودتان، بیش از این‌که به قابلیت‌ها و امکانات آن شبکه‌ها فکر کنید، به این سوال فکر کنید که مخاطبان و گروه‌های مد نظر شما کدام شبکه را انتخاب کرده‌اند.
لیست اکانتهای برتر یوتیوب، اینستاگرام، فیس‌بوک، توییتر و تیک‌تاک را می‌توانید در تصویر زیر ببینید:
همان‌طور که در درس‌های استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا گفته‌ایم، برای هر نوع حضور در شبکه‌های اجتماعی و به طور کلی فضای دیجیتال، ابتدا باید به این سوال پاسخ دهید که مخاطبان من چه کسانی هستند و طبیعتاً در ادامه به این فکر کنید که این مخاطبان بیشتر کجا سر می‌زنند و از چه رسانه‌هایی استفاده می‌کنند.
ما در درس پرسونا حدود ۵۰ سوال معرفی کرده‌ایم که به شما کمک می‌کنند پرسونای مخاطب / مشتری خود را بهتر تعریف کنید:
#شبکه های اجتماعی #سواد دیجیتال