اثر گربه ماهی | چین چگونه خودروسازهای خود را تقویت میکند؟
۱۳ آذر, ۱۴۰۰داستانی وجود دارد که بر اساس آن، یک ماهیگیر نروژی برای اینکه ماهیهایش سرحال و باانرژی بمانند و در لحظهٔ تحویل به مشتریان، طعم بهتری داشته باشند، یک گربه ماهی را در مخزن ماهیهای ساردین نگهداری میکرده تا ساردینها را تعقیب کند و ماهیها سرزندگی خود را از دست ندهند.
اگر چه شواهد چندانی در تأیید چنین داستانی وجود ندارد، اما اثر گربه ماهی در استراتژی و مدیریت کسب و کار بسیار شناختهشده است و در بسیاری از نوشتهها و تحلیلهای مدیریتی به آن اشاره میشود.
این اصطلاح را چند سال قبل آقای میائو وی وزیر اسبق صنایع چین به کار برد (+). او گفت رشد صنعت خودروهای برقی چینی برای ما بسیار مهم است. به همین علت، به اثر گربه ماهی نیاز داریم و شرکت تسلا میتواند در چین چنین نقشی را ایفا کند.
با این انگیزه، چین زمین ارزان در اختیار تسلا قرار داد و معافیتهای مالیاتی متعددی هم برای آن در نظر گرفت و برخلاف قاعدهٔ رایج، از اینکه چینیها در این شرکت خارجی سهمی داشته باشند صرفنظر کرد و اجازه داد ۱۰۰٪ مالکیت تسلا در اختیار خارجیها قرار داشته باشد.
اکنون بعد از چند سال به نظر میرسد اثر گربه ماهی به خوبی عمل کرده و ضمن اینکه تسلا به بازیگری ارزشمند در صنعت خودرو چین تبدیل شده، خودروسازهای چینی هم سرعت و انگیزهٔ بیشتری برای تولید خودروهای برقی کسب کردهاند (+).
استراتژی گربه ماهی را میتوان متضاد استراتژی حمایت گلخانهای دانست که در آن دولتها دیواری به دور خود و صنایعشان میکشند و به عنوان حمایت از صنایع داخلی، آنها را در مسیر فرسودگی و زوال قرار داده و به سمت نابودی میبرند.