خوانش | این کلمه را به جای خواندن به کار نبریم
۶ آذر, ۱۴۰۰در سال‌های اخیر استفاده از واژهٔ خوانش بسیار رواج یافته و کسانی که با فرهنگ و ادبیات آشنا نیستند اما می‌خواهند چهرهٔ چنین چهره‌ای را از خود نشان دهند، این واژه را به جای خواندن به کار می‌برند.
مثلاً می‌بینیم که می‌گویند:
- آقا/خانم … خوانش بسیار زیبایی از این شعر داشته‌اند که می‌توانید فایل صوتی آن را از کانال تلگرامشان دانلود کنید
- این هفته برای خوانش گروهی کتاب صادق هدایت دور هم جمع می‌شویم
- این جلسه را با خوانش شعر شب مهتابی از استاد فریدون مشیری آغاز می‌کنیم.
- خوانش مقالهٔ … به خاطر مفاهیم پیچیده‌ای که در آن مطرح شده آسان نیست
اگر خوانش واژه‌ای بی‌کاربرد بود و معنای دیگری نداشت، این شکل استفاده از آن قابل‌تحمل‌تر بود. اما مشکل این‌جاست که معنی خوانش چیز دیگری است. خوانش به «رویکردی که در خواندن به کار می‌رود» اشاره می‌کند و پیش از این‌که اصطلاح خوانش رواج پیدا کند، ما در فارسی از واژهٔ عربی قرائت استفاده می‌کردیم. مثلاً می‌گفتیم:
- قرائت گروه داعش از متون اسلامی بسیار بنیادگرایانه است
- قرائت اقتصادی از یک متن اجتماعی می‌تواند گمراه‌کننده باشد
- این نویسنده، قرائت متفاوتی از آثار آلبر کامو ارائه کرده است
کسانی که ترجیح می‌دهند از واژهٔ قرائت استفاده نکنند، به سراغ خوانش رفته‌اند. بنابراین اگر فردی به سراغ شعر حافظ یا سعدی می‌رود و چند بیت از آن را می‌خواند، خوانش انجام نشده است. خوانش را صاحب‌نظری انجام می‌دهد که مثلاً به سراغ اشعار خیام می‌رود و یک خوانش ماتریالیستی یا خوانش معنوی از اشعار او عرضه می‌کند.
پس اگر گفتند در نوشته‌های این تحلیل‌گر یا نویسنده، با شکل متفاوتی از خوانش متن مواجه هستیم، منظورشان این نیست لحن صدایش تغییر کرده است، بلکه با رویکردی دیگر به متن نگاه کرده و معنای متفاوتی از آن استخراج کرده است.
امیدواریم با توضیحاتی که دربارهٔ معنی خوانش دادیم، بیشتر از پیش به فرق خواندن و خوانش توجه کنید.