تقلب تویوتا | تقصیر تویوتاست یا استانداردهای دولتی سخت‌گیرانه‌اند؟
۱۵ مرداد, ۱۴۰۳نیمهٔ اول سال ۲۰۲۴ برای شرکت تویوتا ساده نبود. پرونده تحقیق و تفحص دولتی که حدود دو سال در جریان بود، به نقطهٔ پایان رسید و مشخص شد تویوتا در اجرا و صدور گواهینامه های استاندارد در هفت مدل از خودروهایش – شامل کرولا، کراون، یاریس و لکسوس آر ایکس – تقلب می‌کرده است. البته این مشکل صرفاً مربوط به مدل‌هایی است که در ژاپن عرضه می‌شدند (+/+).
آن‌طور که در خبرها منعکس شد، خطای تویوتا این بوده که گاهی از داده‌های قدیمی‌تر در تست برخورد استفاده می‌کرده و گاهی هم داده‌های کافی گردآوری نمی‌کرده است. شبیه همین مسئله در تست باز شدن ایربگ و آسیب‌های صندلی عقب در تصادفات نیز وجود داشته است.
ظاهراً این مسئله مجموعاً شامل ۱/۷ میلیون خودرو از محصولات تویوتا می‌شده است. این عدد نزدیک به یک‌ششم تولید یک سال این خودروساز است (فروش سالانه حدود ۱۰ میلیون خودرو).
در همین راستا رئيس هیئت مدیره تویوتا – مانند بقیهٔ ژاپنی‌ها که به سادگی حاضر به عذرخواهی‌اند – در مصاحبه‌ای مطبوعاتی گفت (+): «ما یک شرکت بی‌عیب نیستیم. اما اگر جایی اشتباهی ببینیم، حتماً یک قدم به عقب برمی‌گردیم و می‌کوشیم آن را اصلاح کنیم.»
عکس: رئيس هیئت مدیره تویوتا (نوهٔ بنیان‌گذار شرکت تویوتا). عکس از FRANCK ROBICHON
آیا همهٔ مشکل به تویوتا مربوط و محدود است؟
در خبر تقلب در تست‌ها – که رسانه‌ها از آن با عنوان رسوایی تویوتا نام می‌برند – نام تویوتا پررنگ بود. اما سوزوکی، یاماها و مزدا هم در همین مدت به مشکلات مشابهی گرفتار بودند (+).
جالب این‌جاست که رئيس هیئت مدیره تویوتا هم در سخنرانی خود اشاره کرد که (+): «خودروها مشکل عملکردی ندارند و مشتریان می‌توانند با خیال راحت از خودروها استفاده کنند. البته قوانینی هم هست که ما باید رعایت کنیم.»
پیام تلویحی این جمله این است که تویوتا معتقد است دولت ژاپن در زمینهٔ استانداردهای خودرویی بیش از حد سختگیرانه است. این نکته‌ای است که در برخی تحلیل‌ها هم می‌خوانیم (+).
نشانه‌های دیگری هم وجود دارند که این حدس را تقویت می‌کنند. از جمله این‌که:
- خودروسازهای متعددی این مشکل را داشته‌اند
- همهٔ خودروسازها ژاپنی بوده‌اند
- صرفاً خودروهایی که به بازار ژاپن عرضه شده مشکل داشته‌اند و همان خودروها بی‌دردسر به بازارهای جهانی عرضه شده‌اند.
به هر حال، چنین اتفاقاتی همیشه فرصت خوبی است که «همگام بودن دولت و صنعت» بیشتر جدی گرفته شود. گاهی ناآشنایی دولت‌ها با صنایع باعث می‌شود جنبه‌های منفی و مخرب صنعت‌ها را نشناسند و مهار نکنند و گاهی هم این ناآشنایی باعث می‌شود در جاهایی که نباید، قواعد غیرضروری و استانداردهای سختگیرانه اعمال کنند.
علاوه بر همهٔ نکاتی که گفته شد، نباید فراموش کنیم که سوابق قبلی هم در فضاوت عمومی درباره این نوع اتفاق‌ها موثر است. ما در یکی از داستانهای کسب و کار متمم به تقلب تویوتا و پنهان کردن عیب تعدادی از خودروهای لکسوس – که می‌توان آن را نوعی قتل دانست – هم اشاره کردیم. طبیعی است این نوع سوابق ذهنی، اعتماد مردم و دولت‌ها به یک شرکت را دشوارتر می‌کند. آن داستان را می‌توانید در صفحهٔ زیر بخوانید:
چگونه شرکت تویوتا گرفتار بحران شد؟