این تویوتا دیگر آن تویوتا نیست
۱۰ بهمن, ۱۴۰۰خبر بسیار ساده بود (+): «تویوتا مانند قبل، پرفروش‌ترین خودرو جهان شد و فولکس واگن هم‌چنان عقب ماند و در جایگاه دوم قرار گرفت.»
در سال ۲۰۲۱ و در دوران همه‌گیری #کرونا تویوتا توانست تعداد خودروهای تولیدی خود را حدود ۱۰٪ افزایش دهد. در حالی که تعداد خودروهای تولیدی فولکس واگن ۵٪ کاهش یافت. بنابراین می‌توان گفت شکاف بین تویوتا و فولکس واگن در سال ۲۰۲۱ عمیق‌تر شد.
فولکس واگن تنها شرکتی نبود که در دوران کرونا آسیب دید. توقف فعالیت کارخانه‌ها و کاهش ساعت کار آن‌ها در جنوب شرق آسیا باعث شد سراسر جهان با کمبود تراشه‌های الکترونیکی مواجه شود. چنان‌که BMW ناگزیر بخشی از خودروهای خود را بدون صفحه نمایش لمسی عرضه کرد!
اما چرا فشار کرونا تویوتا را کمتر از خودروسازان دیگر آزار داد؟
ماجرا به سال ۲۰۱۱ باز می‌گردد. سالی که ژاپن، زلزله و سونامی شدیدی را تجربه کرد و در پی آن، فاجعه‌ٔ اتمی فوکوشیما هم روی داد. تویوتا از آن زمان متوجه شد که موج جدیدی از ابهام‌ها در دنیا به وجود آمده و باید انبارهای خود را پُرتر از قبل نگه دارد (+).
ما تویوتا را با تولید ناب (Lean Manufacturing) و تلاش برای پایین نگه داشتن موجودی انبار می‌شناسیم. تصویری که در دههٔ ۹۰ شکل گرفت و هنوز هم در بسیاری از دانشگاه‌های ایران و جهان تدریس می‌شود.
اما تویوتای قرن بیست‌و‌یکم، به نتیجه رسیده که در دنیای جدید، انبارهای پُرتر می‌تواند مفیدتر باشد. یکی از نگرانی‌های تویوتا در تمام این سال‌ها، گرمایش زمین بوده و مدیران تویوتا معتقد بوده‌اند که گرمایش زمین می‌تواند طوفان‌ها و زلزله‌ها و سیل‌های پیش‌بینی نشده ایجاد کند. اگر چه هیچ‌يک از این‌ها بعد از سال ۲۰۱۱ و در دههٔ اخیر اتفاق نیفتاد، اما سیاست تویوتا و فشار آوردن به تأمین‌کنندگان برای پر نگه داشتن انبارها، باعث شد تویوتا بهتر بتواند از عهدهٔ بحران پیش‌بینی‌نشده‌ای مثل کرونا برآيد.
البته نمی‌توان گفت تویوتا از اصول Lean دور شده است. Lean بیشتر بر کاهش اتلاف تأکید می‌کند و وقتی ابهام داریم، انباشته کردن انبارها دیگر اتلاف محسوب نمی‌شود.
اما شاید بهتر باشد دانشگاه‌های ایران و جهان در سال‌های پیش رو، هنگام حرف زدن از تویوتا، بیش از تأکید بر برنامه‌های Just-in-Time و Zero Inventory (موجودی صفر انبار)، دربارهٔ مفهوم Business Continuity Plan (برنامه‌ٔ حفظ پیوستگی کسب و کار در شرایط بحران) صحبت کنند. BCP نام برنامه‌ای است که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد و نتیجه‌اش در سال ۲۰۲۱ تویوتا را از سایر رقبایش جلو انداخت.
توضیح: افزایش سطح انبارها صرفاً یکی از بخش‌های BCP است و در آن برنامه بخش‌های دیگری مانند تأمین انرژی از منابع مختلف هم مد نظر بوده است.
اگر با مفهوم مدیریت ناب (Lean Management) و تولید ناب (Lean Production) آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم درس مربوط به این موضوع را در متمم بخوانید:
#صنایع جهان #صنعت خودرو #استراتژی