چرا این شمع‌ها دیگه بو نمی‌ده؟ | شاخصی عجیب برای بررسی شیوع کرونا
۹ دی, ۱۴۰۰همهٔ ما تأثیرات پیش‌بینی‌نشدهٔ کرونا بر زندگی و کسب و کار را تجربه کرده‌ایم. اما یکی از جالب‌ترین موارد این تأثیرگذاری‌ها، گزارشی است که اخیراً Business Insider منتشر کرد (+).
شمع‌های معطر ینکی (Yankee) که از محصولات پرطرفدار در آمازون هستند، در هفته‌های اخیر مدام نظرات و کامنت‌های منفی مشتریان را دریافت می‌کنند. پیام‌ها معمولاً از این جنس است که «چرا این شمع‌ها دیگه بو نمی‌ده؟» یا «قبلاً هم این شمع‌ها رو خریده بودم، بوشون بیشتر بود.»
اما ماجرا چیست؟ آیا کیفیت شمع‌ها فرق کرده است؟
نیک بوشام مدرس علوم سیاسی دانشگاه نورث‌وسترن، حدس جالبی داشت و سعی کرد آن را بیازماید. او معتقد بود که مشکل در شمع‌ها نیست. بلکه ضعف بویایی ناشی از کرونا است. خصوصاً این‌که حتی بعد از واکسیناسیون هم احتمال ابتلا به شکل خفیف کرونا و تجربهٔ برخی از عوارض – از جمله ضعف در بویایی – وجود دارد.
او کامنت‌ها و نظرات اعتراضی را در طول زمان روی انواع شمع‌های معطر ینکی بررسی کرد و به نمودار جالبی رسید:
شکل نمودار این فرض را تقویت می‌کند که بوی شمع‌ها نوسان نداشته است. بلکه در مقاطعی که اوج کرونا بوده، شکایت از بوی کم بیشتر شده است. بوشام نتیجه می‌گیرد که هم‌اکنون اومیکرون دوباره موج جدیدی از کرونا را در آمریکا ایجاد کرده و احتمالاً به این علت موج جدید نارضایتی‌ها از شمع‌های معطر به راه افتاده است.
ما در مجموعه درس‌های سیستم‌های کنترل مدیریتی متمم بارها دربارهٔ شاخص و اهمیت آن صحبت کرده‌ایم و توضیح داده‌ایم که در کنار شاخص‌های متعارف و استاندارد، برخی شاخص‌های ظاهراً نامربوط هم می‌توانند تصویری جالب و گاه ارزشمند از یک سیستم به ما بدهند. شاید الان زمان مناسبی برای مرور درس «شاخص لباس زیر مردانه» باشد:
چرا مردها کمتر از قبل لباس زیر می‌خرند؟