یادگیری
ما آنقدرها هم که فکر میکنیم، فکر نمیکنیم
۱۰ تیر, ۱۴۰۱    |  تفکر نقاد, نقل قولجملهٔ جالبی منسوب به سنکا وجود دارد که احتمالاً آن را خوانده یا شنیدهاید، چون از مشهورترین جملههای لاتین محسوب میشود (+): «exemplo plus quam ratione vivimus».
این جمله را به شکل تحتاللفظی میشود چنین ترجمه کرد که «ما انسانها زندگی خود را بیشتر بر مثالها بنا میکنیم تا منطق.»
در شرح بیشتر آن میتوان چنین گفت که ما انسانها، وقتی میخواهیم تصمیمی بگیریم، انتخابی انجام دهیم یا رفتاری را بروز دهیم، بیش از این که «با تکیه بر منطق و استدلال و تحلیل» تصمیم بگیریم که که چیزی درست است، به ذهن خود مراجعه میکنیم و از مثالها و نمونههایی که در ذهنمان ثبت شده، الهام میگیریم و بر مبنای همانها عمل میکنیم.
اگر این گزاره را بپذیریم، بسیار مهم است که چه مثالهایی را در ذهن خود انباشته میکنیم. دوستانی که در اطراف ما هستند و رفتارها و تصمیمهایشان را میبینیم، کتابهایی که میخوانیم و فیلمهایی که میبینیم، نمونههایی از منابع مثالها هستند. این را هم باید پذیرفت که جامعهای که در آن زندگی میکنیم، بخش خود در تولید و تکثیر این مثالها نقش بزرگی دارد. نقشی که میتواند مخرب یا سازنده باشد.
ما در درسهای حمایت اجتماعی متمم توضیح دادهایم که نزدیکترین افراد اطراف ما میتوانند به شکلهای مختلفی از ما حمایت کنند و روی زندگی ما تأثیر بگذارند. این تأثیر میتواند از طریق حمایت احساسی، حمایت ابزاری، حمایت اطلاعاتی و کمک به شناخت و ارزیابی خودمان باشد. جملهٔ سنکا، شکل دیگری از تأثیرگذاری را هم به ما یادآوری میکند. شبکهٔ نزدیکان حتی روی شیوهٔ فکر کردن و استدلال ما هم سایه میاندازند و تجربهٔ ما از رفتارهای آنها، گاهی منطق خود ما را کمرنگ میکند و دور میزند.
دربارهٔ شتاب زندگی | جملهای از کتاب آهستگی میلان کوندرا
۵ تیر, ۱۴۰۱    |  نقل قولمیلان کوندرا در رمان آهستگی (Slowness) که در سالهای ۱۹۹۵ و ۹۶ منتشر کرده، جملهٔ عجیبی دارد. جملهای که حتی اگر با آن به شکل مطلق موافق نباشید، احتمالاً مصداقهایی از آن را تجربه کردهاید:
«وقتی همهچیز سریع روی میدهد، هیچکس هرگز نمیتواند دربارهٔ هیچچیز مطمئن باشد؛ حتی در مورد خودش.»
اگر در ذهن خود بگردیم، احتمالاً میتوانیم در رابطه عاطفی، یادگیری، تغییرات محیطی، رشد کسبوکارها، شکلگیری فرهنگ و دهها قلمرو دیگر، تجربههایی در تأیید این گفته بیابیم.
از آنجا که میلان کوندرا این جمله را بیشتر با رویکرد اگزیستانسیالیستی نوشته، احتمالاً خوشحال نمیشود که آن را در شرح موضوعات کوچکتر و سادهتر به کار بگیریم. با این حال، از آنجا که بسیاری از نویسندگان، در نقد سرعت و شتابزدگی از این جملهٔ او استفاده کردهاند، اجازه بدهید که این جمله را بهانه کرده و پیشنهاد کنیم برای یکی از فایلهای صوتی درس مهارت یادگیری در متمم وقت بگذارید:
زندگی یعنی یادگیری بدون تمرین قبلی
۱۹ فروردین, ۱۴۰۱    |  نقل قولزندگی شبیه این است که
به تنهایی و در حضور جمع
ویولن بنوازی
و قرار باشد همزمان با نواختن
[و در شرایطی که همه شاهد تمرین کردن تو هستند]
استفاده از این ساز را یاد بگیری.»
ساموئل باتلر
یک بار در قالب #دعوت به گفتگو از دوستان متممی پرسیدیم که آیا به مرگ فکر میکنند؟ شیوهٔ طرح این سوال و نیز پاسخهایی که متممیها دادهاند، جالب است. پیشنهاد میکنیم آن مطلب را مرور کنید: