واژه ها
تهدید یا تحدید؟ کدام درست است؟
۲۸ مهر, ۱۴۰۲ | کلماتدر سال‌های اخیر شاهد موج جدیدی از ورود واژه‌های زبان عربی به فارسی هستیم که ماهیت آن با تبادل متعارف فرهنگی میان زبان‌ها (چنان‌که بین انگلیسی و فارسی یا عربی و انگلیسی روی می‌دهد) متفاوت است.
این موج جدید را غالباً کسانی ایجاد کرده‌اند که با واژه‌های روزمرهٔ فارسی و یا حتی واژه‌های عربی که پیش‌ازاین جا افتاده بیگانه‌اند. مثلاً واژهٔ عربی صیانت معادل «مراقبت» است (مثلاً صيانة البشرة یعنی مراقبت از پوست). طبیعی است همهٔ ایرانی‌ها واژهٔ مراقبت را می‌شناسند و می‌فهمند و لازم نیست واژهٔ عربی جایگزینی برای آن به کار ببریم (حتی حمایت هم که به همین معنا نزدیک است، در فارسی رایج‌تر است). این‌که صیانت به جای مراقبت به کار رود همان‌‌قدر عجیب است که به آب بگوییم واتر.
از این نسل واژه‌ها اصطلاح دیگری هم هست که در گذشته شکل مصدری آن کمتر رواج داشت و اخیراً کاربرد آن بیشتر شده است: تحدید.
از آن‌جا که خوانندهٔ فارسی زبان با واژهٔ تهدید آشناست، زیاد پیش می‌آید که فکر کند تحدید همان تهدید است که به اشتباه با ح نوشته شده است. اما این‌طور نیست. تحدید با محدود کردن از یک خانواده است و به تهدید و ترساندن ربطی ندارد.
پس «تحدید اینترنت» یا «تحدید آزادی‌های فردی» اشتباه دیکته‌ای نیست و معنای آن هم با «تهدید اینترنت» و «تهدید آزادی‌های فردی» فرق دارد.
اگر تفاوت‌های واژه‌ها برایتان جذاب است می‌توانید مجموعه درس‌های ظرافت های کلامی را در متمم بخوانید:
تکسترورت | آيا به واژهٔ Textrovert نیاز داریم؟
۳ اسفند, ۱۴۰۰ | کلماتهمهٔ ما کسانی را می‌شناسیم که درونگرا (Introvert) یا برونگرا (Extrovert) هستند. اما با ظهور تکنولوژی‌های جدید ارتباطی و نرم‌افزارهای پیام‌رسان، دستهٔ سومی هم پیدا شده‌اند که به راحتی نمی‌توان آن‌ها را در یکی از دو گروه درونگرا و برونگرا گنجاند.
این دستهٔ سوم کسانی هستند که وقتی از طریق پیام و پیامک با آن‌ها حرف می‌زنید، به سادگی حرف می‌زنند و رابطه می‌سازند. به همین علت کاملاً اجتماعی و برونگرا به نظر می‌رسند. اما وقتی از نزدیک با آن‌ها رو به رو می‌شوید، می‌بینید معذب و خجالتی هستند و تعامل فیزیکی چندان به آن‌ها انرژی نمی‌دهد.
چند سالی است که اصطلاح تکسترورت (Textrovert) برای این گروه رواج یافته است؛ کسانی که ترجیح اول‌شان نه دنیای درون و نه دنیای بیرون، بلکه دنیای گفتگوی متنی است.
آیا به چنین واژه‌ای نیاز داریم؟ آیا واژه و اصطلاح دیگری نداشته‌ایم که این ویژگی را بیان کند؟
نمی‌توان به صورت قطعی به این سوال پاسخ داد. اما می‌توان گفت Textrovert هنوز آن‌قدر فراگیر نشده است. یا به این علت که مردم نیازی به چنین واژه‌ای نداشته‌اند و یا از این رو که نمی‌دانسته‌اند چنین اصطلاحی وجود دارد.
تکسترورت را معمولاً با کتابی به همین نام می‌شناسند که در سال ۲۰۱۷ منتشر شده است (+). اما بررسی‌های ما نشان داد که این واژه حداقل از سال ۲۰۱۰ وجود داشته است (+).
وجود این شکل از ترجیحات ارتباطی و فراگیر شدن رابطه‌های دیجیتال به جای رابطه‌های فیزیکی، الگوهای رفتاری جدیدی را هم به وجود آورده که لازم است آن‌ها را بشناسیم و درک کنیم. یکی از این الگوها Ghosting است. به این معنا که کسی با شما در فضای آنلاین دوست می‌شود و بعد ناگهان شما را در همه جا بلاک کرده یا آی‌دی خودش را حذف می‌کند و ناپدید می‌شود.
در این باره می‌توانید در متمم بیشتر بخوانید:
گوستینگ (قطع ناگهانی رابطه عاطفی)
#خودشناسی #دوستی #روانشناسی #سواد دیجیتال #واژه‌ها