دشمنان خود را با دقت انتخاب کنید
۲۴ خرداد, ۱۴۰۱ | نقل قولژوزف کنراد، نویسندهٔ بزرگ انگلیسی، در رمان «لُرد جیم» خود نگاه جالبی را مطرح می‌کند. حرف او، با اندکی تغییر در جمله‌بندی، چنین است:
«می‌گویند در مورد انسان‌ها بر اساس دوستان‌شان قضاوت کنید.
من فکر می‌کنم بررسی دشمنان هر فرد هم می‌تواند به همان اندازه مفید باشد.»
اگر حرف کنراد را بپذیریم، باید «انتخاب دشمنان» را هم به اندازهٔ «انتخاب دوستان» جدی بگیریم. «انتخاب دشمن» عبارت نادرستی نیست. چون ما با هر تصمیم و رفتار و موضع‌گیری‌مان، فرد یا افرادی را که قرار است دشمن‌مان شوند، آگاهانه انتخاب می‌کنیم.
دنیا بر پایهٔ تأخیر بنا شده؛ تأخیرهای طولانی
۲۱ خرداد, ۱۴۰۱ | تصمیم گیری, نقل قولست گادین در وبلاگش به نکتهٔ ساده و مهمی اشاره کرده (+):
«اگر هر کس پس از اولین سیگار، سرفه‌ای می‌کرد و بیمار می‌شد،
بعید بود کسی سیگاری شود.
اگر هر کارآفرینی، آزادی و رضایت و شعف مشتری را در هفتهٔ اول کار خود می‌دید،
احتمالاً افراد بیشتری کارآفرین می‌شدند.
اغلب ما، بازخوردهای سریع را می‌بینیم و می‌فهمیم.
اما فرصت و چالش واقعی در دیدن و جدی‌گرفتن بازخوردهای زمان‌بر و تأخیری است.»
ما در درس‌های تفکر سیستمی بارها به اهمیت توجه به افق‌های زمانی دورتر پرداخته‌ایم:
اهمیت افق زمانی در تحلیل راهکارها و تصمیم‌ها
شعر و ادبیات حتی با فشار و محدودیت رشد میکنند
۱۸ خرداد, ۱۴۰۱ | نقل قول, هنر«بعضی از ذهن‌ها با از دست رفتن آزادی،
می‌پوسند و فرسوده می‌شوند.
بعضی دیگر، بیمار و تندخو.
اما ذاتِ ذهنِ شاعر این است که در تنهاییِ حبس، ظریف و خلاق می‌شود.
با میوه‌های ذهن خویش، ضیافتی برپا می‌کند،
و درست مانند پرندهٔ در قفس، جانش را در آوایش می‌ریزد.»
بخشی از کتاب Sketch book | در فصل «شاعر سلطنتی»
اثر واشینگتن ایروینگ – پدر داستان کوتاه آمریکا
پاراگراف‌های برگزیدهٔ کتاب‌ها را می‌توانید در پاراگراف فارسی متمم بخوانید:
گوگل و یک ایدهٔ تازه | ترجمه همزمان از زبان‌های مختلف با عینک گوگل
۱۶ خرداد, ۱۴۰۱ | تکنولوژیرونمایی گوگل از یک محصول تازه، دوباره بحث و اختلاف‌نظر را رسانه‌ها راه انداخته است.
گوگل با معرفی یک عینک واقعیت افزوده، می‌گوید که قرار است به زودی حرف زدن را بین افرادی که زبان یکدیگر را نمی‌دانند آسان کند. بر اساس کلیپ کوتاهی که گوگل منتشر کرده، عملکرد این عینک نسبتاً ساده و خلاقانه است: شما به حرف‌های طرف مقابل گوش می‌دهید و ترجمهٔ حرف‌های او به زبان خودتان روی شیشهٔ دوربین برایتان نمایش داده می‌شود.
چنین عینکی می‌تواند افراد بسیاری را از یادگیری زبان‌های خارجی – حداقل برای گفتگوهای اولیهٔ روزمره – بی‌نیاز کند. ضمن این که ناشنوایان هم این امکان را خواهند داشت که حرف‌های طرف مقابل را در قالب یک متن مکتوب ببینند.
برخی رسانه‌ها از این خبر استقبال کرده‌اند (+). اما برخی دیگر یادآوری کرده‌اند که هستهٔ اصلی این محصول، Google Translate است که همین الان هم ترجمه‌های آن چندان مطلوب نیست. به ویژه این که قرار باشد به جای متنِ نوشته شده، صحبت‌های طرف مقابل را بشنود و خطاهای «تشخیص صدا» هم به خطاهای ترجمه افزوده شود (+).
احتمالاً ادعای ناموفق قبلی گوگل در عرضهٔ هدفون‌هایی که توانایی ترجمهٔ همزمان دارند نیز در این نگاه منفی سهم دارد. تلاش‌های قبلی گوگل در حوزهٔ عینک‌های واقعیت افزوده چندان موفق نبوده است. اولین عینک‌های گوگل که توانایی ضبط تصویر داشتند، با توجه به نقض حریم خصوصی، به شدت مورد نقد قرار گرفته‌اند و حتی برخی رسانه‌ها افرادی را که از Google Glass استفاده می‌کردند، با اصطلاح Glasshole (ترکیب یک فحش و کلمهٔ عینک) مسخره و تحقیر کردند.
مستقل از این که محصول تازهٔ گوگل، موفق شود یا نه، این یک واقعیت است که «آینده‌ای که یادگیری زبان‌های خارجی، حداقل برای رفع نیازهای اولیه ضروری نباشد» واضح و شفاف، پیش چشم ماست.
در یکی از درس‌های متمم به دو مفهوم واقعیت مجازی (Virtual Reality) و واقعیت افزوده (Augmented Reality) پرداخته‌ایم:
واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و تفاوت آن‌ها
#تکنولوژی #یادگیری زبان #زبان انگلیسی
هفت زبان اصلی دنیا | زبان های اصلی دنیا به ترتیب کدامند؟
۱۴ خرداد, ۱۴۰۱ | کلماتپاسخ به این سوال که چند زبان در دنیا وجود دارد ساده نیست. اما ظاهراً زبان‌شناسان معتقدند که اکنون بیش از ۶۸۰۰ زبان در دنیا وجود دارد. اما همهٔ آن‌ها را نمی‌توان جزو زبان های زنده دنیا دانست. چون بعضی از آن‌ها را افراد بسیار کمی می‌دانند. احتمالاً برایتان جالب است اگر بدانید بیش از ۴۲۰۰ زبان از مجموعهٔ ۶۸۰۰ زبان جهان، در آسیا و آفریقا به کار برده می‌شوند.
زبان‌ها هم مثل گونه‌های جانوری، به دنیا می‌آیند. تکامل پیدا میکنند. و منقرض می‌شوند و می‌میرند. البته برآوردهای عددی در این زمینه مختلف است. اما گفته می‌شود بین ۲۵ تا ۹۰ درصد از زبان‌هایی که امروز روی کرهٔ زمین وجود دارند، در پایان قرن بیست‌و‌یکم وجود نخواهند داشت (+).
در میان این چند هزار زبان، پاسخ به این سوال که هفت زبان اصلی دنیا چیست، ساده نیست. بسته به این که چه معیاری را برای شمارش انتخاب کنید، پاسخ متفاوتی پیدا خواهید کرد.
اگر معیار خود را زبان مادری در نظر بگیرید، به ترتیب زبان‌های ماندارین (چینی)، اسپانیایی، انگلیسی، هندی، بنگالی، پرتغالی و روسی را باید هفت زبان اصلی دنیا فرض کنید.
اما اگر به این نکته هم توجه کنید که افراد بسیاری زبان های بین المللی دیگری را به عنوان زبان دوم می‌آموزند و می‌دانند، هفت زبان اصلی را باید به ترتیب: انگلیسی، ماندارین (چینی)، هندی، اسپانیایی، فرانسوی، عربی و بنگالی در نظر گرفت.
اما به هر حال به هر شکل که بشمارید، عملاً چینی و هندی و انگلیسی و اسپانیایی چهار زبان اصلی دنیا هستند و صرفاً ترتیب‌شان فرق می‌کند.
مرور فهرست زبان‌های اصلی دنیا، جدا از جمعیت و گستردگی کشورها، حمله‌های نظامی، تاریخ استعمارگری و کشورگشایی را نیز تداعی می‌کند.
فرصت خوبی است تا یکی از درس‌های متمم را هم که به یادگیری زبان دوم پرداخته مرور کنید:
رقابت بر سر قابلیت‌های ساده | دو پریز شارژ برای خودروهای جنرال‌موتورز
۹ خرداد, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, صنایع جهان, صنعت خودرواختراعات و ایده‌هایی که خودروسازان به نام خود ثبت میکنند، می‌تواند منعکس‌کنندهٔ «جهت» و «شدت» رقابت در این صنعت باشد. اخیراً جنرال‌موتورز ایدهٔ نصب دو پریز برای شارژ خودرو (استفادهٔ همزمان از دو ایستگاه شارژ) را ثبت کرده است (+).
اگر چه وجود دو مسیر شارژ، ایدهٔ چندان خلاقانه‌ای به نظر نمی‌رسد، اما می‌شود نتیجه گرفت که خودروسازان مطرح جهان، در پی پیدا کردن جای پا در میدان رقابت‌های آتی هستند و در این زمینه، از کمترین فرصت‌ها هم صرف‌نظر نمی‌کنند.
جنرال‌موتورز معتقد است که یکی از انعطاف‌پذیرترین پلتفرم‌های خودرو الکتریکی را طراحی کرده و در اختیار دارد. سیستمی که آلتیوم نام دارد و در آن، باتری‌ها و مدارهای مربوطه همگی به شکل کاملاً مسطح در کف خودرو قرار می‌گیرند و بسته به ابعاد و اندازهٔ این بستر، می‌توان از یک خودرو کوچک شهری تا خودروهای غول‌پیکر را روی آن سوار کرد (+):
خودرو هامر ای‌وی (GMC Hummer EV) یکی از محصولاتی است که از این پلتفرم استفاده می‌کند و در حال حاضر با قیمتی در حدود ۱۰۰ هزار دلار به فروش می‌رسد:
پتنت‌ها و اختراعاتی که ثبت می‌شوند، جدا از این که مسیر و میدان رقابت را مشخص میکنند، گاهی به موضوعاتی خنده‌دار و طنزآمیز تبدیل می‌شوند. ما در زنگ تفریح متمم تعدادی از پتنت‌های عجیب و غریبی را که خودروسازها ثبت کرده‌اند فهرست کرده‌ایم. دیدن این زنگ تفریح خالی از لطف نیست:
چند نمونه عجیب از ثبت اختراع در صنعت خودرو
#صنعت خودرو #صنایع جهان #تکنولوژی #استراتژی
نظم مستقر | چیزی که تغییر را دشوار می‌کند
۴ خرداد, ۱۴۰۱ | تکنولوژی, نقل قول«پروژه‌های بزرگ، در آغاز غالباً با نقد و مانع مواجه می‌شوند؛
آن هم به خاطر این که بهبود حاصل از اجرای پروژه‌ها، نظم موجود را تهدید می‌کند.
این جمله را آلن براون از چارلز دارلث در کتاب Golden Gate نقل کرده است. دارلث، مهندس عمران بوده و طبیعتاً این جمله، حاصل تجربهٔ او در پروژه‌های عمرانی است.
اما در خارج از فضای پروژه‌های عمرانی هم می‌توان برای چنین جمله‌ای مصداق‌های فراوان پیدا کرد.
بسیاری از فرایندهای جدید، نرم‌افزارهای تازه، استارت‌آپ‌ها و کسب‌و‌کارهای نو، با وجودی که موجب بهبود وضع عمومی جامعه و مردم می‌شوند، نظم موجود و ذی‌نفعان آن را تهدید میکنند. پس طبیعی است که بخشی از مخالفت‌ها، نه از سر دغدغهٔ بهبود کل سیستم نیست. بلکه در منافع ذی‌نفعان فعلی ریشه دارد.
توضیح: خود براون در متن از لغت «تعارض / Conflict» استفاده می‌کند. اما با توجه به روح کلی متن، اکنون که جمله را جدا کرده‌ایم، واژهٔ «تهدید» برای انتقال پیام نویسنده مناسب‌تر بود.
خلاقیت در کدام حالت بیشتر است؟ ارتباط رو در رو یا ویدئوکنفرانس؟
۱ خرداد, ۱۴۰۱ | تصمیم گیری, تکنولوژیدوران #کرونا اوج رواج دورکاری و ابزارهای آن بود؛ از جمله ویدئوکنفرانس.
همه عادت کردند جلسات خود را به شکل تصویری، با زوم، واتس‌اپ، اسکایپ و یا برنامه‌های دیگر برگزار کنند و این روش آن‌قدر جا افتاد که بسیاری امروز از خود می‌پرسند: «آیا واقعاً لازم است به دوران قدیم و جلسه‌های فیزیکیِ رو در رو برگردیم؟»
مقاله‌ای که در آوریل سال ۲۰۲۲ در نشریهٔ Nature منتشر شد، پاسخ جالبی به این سوال ارائه می‌دهد (+). بر اساس مطالعه‌ای که در این مقاله گزارش شده، خلاقیت در جلسات ویدئوکنفرانس کمتر از جلسات رو در رو است.
محققانی که این مطالعه را انجام داده‌اند، بر این باورند که احتمالاً کاهش «هم‌زمانی گفتگو» و «میزان تبادل اطلاعات» در کنار «محدود شدن حوزهٔ تمرکز ذهنی» از جمله مهم‌ترین علت‌های کاهش خلاقیت در ارتباط تصویری است.
البته این محققان تأکید میکنند که حداقل در مطالعه‌ای که آن‌ها انجام داده‌اند، در جلساتی که قرار است از بین چند گزینهٔ مشخص، صرفاً یک گزینه انتخاب شود، ارتباط تصویری با ارتباط حضوری تفاوتی ندارد.
ما در متمم در درسی با عنوان مزایا و معایب ارتباط تصویری، پدیدهٔ «خستگی زوم یا Zoom Fatigue» را بررسی کرده‌ایم و توضیح داده‌ایم که چرا در ارتباط تصویری بیشتر از ارتباط رو در رو خسته می‌شویم و چگونه می‌توان این خستگی را کاهش داد:
ویدئو کنفرانس و خستگی زوم | چگونه خستگی را در ارتباط تصویری کاهش دهیم؟
#کرونا #تصمیم گیری #خلاقیت #حل مسئله
کهکشان راه شیری | عکسی که داریم؛ عکسی که نداریم
۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۱ | نجومانسان با هر گامی که در زمینهٔ نجوم و شناخت فضا برمی‌دارد، همزمان قدرت و ضعف خود را بیشتر می‌بیند و درک می‌کند.
خبر ثبت نخستین عکس از سیاه‌چاله‌ای که در مرکز کهکشان راه شیری قرار دارد، شگفت‌انگیز است (+). سیاه‌چاله‌ای که همهٔ موجوداتی که روی زمین می‌زیسته‌اند، تمام عمر خود را دور آن چرخیده‌اند؛ حتی آن‌ها که فکر می‌کردند جهان به دور آن‌ها می‌چرخد.
در عین حال، در همین زمانی که قدرت شگفت انسان را تحسین می‌کنیم، خوب است به خاطر داشته باشیم که انسان هرگز به معنای واقعی کلمه، هیچ عکسی از کهکشان راه شیری ندیده است.
این که ما هنوز نتوانسته‌ایم عکسی واقعی از کهکشان راه شیری ثبت کنیم عجیب نیست. ما خود داخل کهکشان هستیم و ثبت عکس کهکشان راه شیری برایمان امکان‌پذیر نیست.
کاسینی ۱۹۰۰ میلیون کیلومتر طی کرد و وُییجر‌ها (یک و دو) نزدیک به ۲۳۰۰۰ و ۲۰۰۰۰ میلیون کیلومتر از زمین دور شده‌اند (+/+/+). این فاصله تقریباً یعنی ۰/۰۰۲ یک سال نوری و کافی است به این نکته توجه کنیم که ضخامت منطقه‌ای از کهکشان راه شیری که ما در آن قرار گرفته‌ایم حدود ۱۰۰۰ سال نوری است (+).
البته نباید ناامید شد. تعبیر اشلی همر در این زمینه جالب است: چیزهایی که ما به عنوان عکس کهکشان راه شیری دیده‌ایم، شبیه عکس‌هایی است که از دایناسورها می‌بینیم. هم واقعی نیست و هم واقعی است. هیچ دوربینی چشم در چشم دایناسورها یا بیرون از کهکشان راه شیری، این سوژه‌ها را ثبت نکرده. اما آن چه که داریم، بر اساس شواهد محکم و ترکیب عکس‌ها و داده‌هایی تولید شده که با تکیه بر روش علمی استخراج شده‌اند (+).
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
خاکسپاری در فضا: فضا هم دست‌نخورده نمی‌ماند
چه شد که نوشتن را شروع کردید؟ پاسخ گابریل گارسیا مارکز
۲۵ اردیبهشت, ۱۴۰۱ | نقل قول«نوشتن را کاملاً اتفاقی شروع کردم،
شاید به این منظور که می‌خواستم به دوستی ثابت کنم
نسل من هم می‌تواند نویسندگانی خلق کند؛
اما بعد در این دام افتادم که دیدم در این دنیا چیزی را به اندازهٔ نوشتن دوست ندارم.»
مصاحبه با مارکز | بخشی از کتاب خود نوشتن | احمد اخوت
حرف مارکز را چه «یک توصیف واقعی از روند نویسنده شدنش» در نظر بگیریم و چه «پاسخی متواضعانه به دوست صمیمی‌اش پلینیو مندوزا»، در هر دو صورت می‌تواند آموزنده باشد.
مجموعه درس‌های «چالش نوشتن» در متمم، به اصل و حاشیه‌های نوشتن پرداخته‌اند: