اثربخشی واکسیناسیون در برابر کرونا | نتایج امیدبخش هستند
۵ بهمن, ۱۴۰۰ | سلامتنشریهٔ کوارتز هند اعلام کرد موج جدید کرونا در هند صرفاً ۱۰٪ موج قبلی به کادر درمان فشار وارد کرده است. به عبارت دیگر، نرخ بستری در بیمارستان، این بار که واکسیناسیون گسترده انجام شده، ۱۰٪ موج قبلی است (+).
هند تا کنون نزدیک به نیم میلیون نفر از مردم خود را به خاطر کرونا از دست داده و به خاطر تعداد بالای جمعیت، نمونهٔ خوبی برای قضاوت دربارهٔ اثربخشی واکسیناسیون محسوب میشود.
مطلب مرتبط با کرونا در متمم:
جهان پس از کرونا چگونه خواهد بود؟کمی تکان بخورید | بیحرکت بودن خلاقیت را کم میکند
۲۶ دی, ۱۴۰۰ | سبک زندگی, سلامتاز هزاران سال پیش تا کنون، همواره شنیدهایم که راه رفتن میتواند به بهتر فکر کردن کمک کند. دانشمندان و نویسندگان بسیاری به این نکته اشاره کردهاند که بهترین ایدههایشان هنگام پیادهروی به ذهنشان رسیده است.
تحقیقات هم نشان دادهاند که خلاقیت ما در زمان راه رفتن بیشتر از زمانی است که روی صندلی نشستهایم (+).
اما بر اساس مطالعهٔ دیگری که انجام شده، به نظر میرسد که اصل ماجرا به پیادهروی و معجزهٔ راه رفتن برنمیگردد. بلکه مسئله این است که اگر فرصتهایی برای بدن فراهم شود که حرکتهای سادهٔ فیزیکی انجام دهد و برای مدت طولانی، محدودیت حرکتی (motor restriction) نداشته باشد، توانایی ذهن در تفکر واگرا بیشتر میشود (+).
پس اگر روی صندلی نشستهاید و فضا یا فرصت پیادهروی ندارید، حداقل به ماهیچهها اجازهٔ حرکت بدهید و مراقب باشید که در یک موقعیت مشخص قفل نشوند. تکان دادن پاها، دست و سر و خیره شدن به نقاط مختلف، کارهای سادهای هستند که میتوانند به کمک ذهنتان بیایند.
دروازه جهنم بسته میشود
۲۱ دی, ۱۴۰۰ | محیط زیست, ویدئورئیسجمهور ترکمنستان دستور داد که دروازهٔ جهنم بسته شود (+).
دروازهٔ جهنم، نام حفرهٔ بزرگی با قطر ۷۰ متر و عمق ۲۰ متر است که در تمام نیم قرن گذشته آتش بزرگی درون آن شعلهور بوده و یکی از جاذبههای توریستی ترکمنستان محسوب میشده است.
حدود پنجاه سال قبل، در زمان اتحاد جماهیر شوروی در این نقطه برای دسترسی به مخازن گاز زیرزمینی حفاری انجام میشده است. آن زمان در اثر یک اشتباه مهندسی، پوستهٔ زمین شکاف خورده و گاز از آن متصاعد شد.
مهندسان برآورد میکردند که این گاز ظرف چند هفته به پایان برسد. اما اکنون حدود نیم قرن است که آتش این آتشکده پابرجاست؛ چندان شدید و برافروخته که مردم محلی آن را دروازهٔ جهنم مینامند.
اکنون به خاطر حفظ منابع طبیعی و نیز حذف اثرات منفی سوختن گازها بر محیط زیست، رئيس جمهور ترکمنستان دستور داده که این حفره به شکلی بسته شود.
برای اینکه درک بهتری از این حفره و مقیاس آن داشته باشید میتوانید فیلم زیر را ببینید:
این کلیپ هم داستان جالبی دارد. رانندهٔ خودرویی که در تصویر میبینید، شخص رئيسجمهور ترکمنستان است. سال ۲۰۱۹ شایعه شده بود که او فوت کرده است. از آنجا که رسانهها در ترکمنستان به شدت کنترل شده هستند، هیچ روشی وجود نداشت که مردم بدانند او واقعاً مرده یا نه.
نهایتاً او با انتشار فیلم انجام حرکت دونات در کنار دروازهٔ جهنم به مردم اعلام کرد که زنده است!
اگر این نوع موضوعات برایتان جالب است پیشنهاد میکنیم مطلب عمیقترین سوراخ روی زمین را هم در متمم بخوانید:
دیوانگی آنقدرها هم کمیاب نیست!
۱۹ دی, ۱۴۰۰ | نقل قول«دیوانگی در انسانها نادر است. اما در گروهها، احزاب، ملتها و دورانها یک قاعدهٔ رایج محسوب میشود.»
نیچه – فصل چهارم کتاب فراسوی نیک و بد
چند متن کوتاه از نیچه که در پاراگراف فارسی متمم نقل شدهاند:
شهرت و حماقت
۱۷ دی, ۱۴۰۰ | نقل قولاینشتین در نامهای به دوستش هاینریش زانگر میگوید:
«با مشهورتر شدن، من احمق و احمقتر خواهم شد
و البته این پدیدهٔ بسیار رایجی است
[ شهرت افراد بسیاری را احمق کرده است.]»
توضیح اینکه هاینریش زانگر یک متخصص پزشکی قانونی و از دوستان بسیار نزدیک اینشتین بوده که مکاتبات و گفتگوهای میان آنها بسیاری از زوایای پنهان و شخصی ذهن و زندگی اینشتین را آشکار میکند (+).
پیشنهاد برای مطالعهٔ جملههای بیشتری از اینشتین:
قرار است تصمیم مهمی بگیرید؟ آیا سکه در جیبتان هست؟
۱۶ دی, ۱۴۰۰ | تصمیم گیری, نقل قولرابطهٔ میان «سکه» و «تصمیم گیری» یک رابطهٔ قدیمی و تاریخی است. پرتاب سکه همواره روشی سنتی و شناختهشده برای انتخاب تصادفی میان دو گزینه بوده است.
احتمالاً این جملهٔ منسوب به آرنولد روثاشتاین – باجگیر معروف امریکایی – را شنیدهاید: «وقتی بین دو گزینه تردید داری، سکهای را پرتاب کن. قبل از اینکه سکه به زمین برسد، خودت میفهمی که دلت با کدام گزینه است.»
نویسندگان کتاب Leading Brain نیز همین ایده را با اندکی تغییر مطرح کردهاند. آنها میگویند:
اگر بین انتخاب دو گزینه تردید داشتی و نمیتوانستی هیچیک را بر دیگری ترجیح دهی، سکهای بیاور و آن را پرتاب کن. اگر بعد از پرتاب سکه و انتخاب یک گزینه، احساس سبُکی کردی، میتوانی نتیجه بگیری انتخاب خوبی انجام دادهای و به سراغ همان گزینه برو. اما اگر احساس کردی پشیمان شدهای و با خودت گفتی که «این چه کاری بود کردم؟» و «چرا سرنوشتم را به یک سکه سپردم؟» احتمالاً بهتر است گزینهٔ دوم را انتخاب کنی.
با وجودی که نویسندگان Leading Brain کوشیدهاند این پیشنهادشان را بر پایهٔ دانش عصبشناسی توضیح دهند، اما قدرت استدلالشان آنقدر قوی نیست که بخواهیم این پیشنهاد را به عنوان یک «توصیهٔ علمی» بپذیریم. اما به هر حال، یک راهحل است و شاید گاهی به کار بیاید.
بحث استفاده از سکه برای تصمیمگیری به موارد بالا محدود نیست. دیگران هم در این باره بسیار گفتهاند و نوشتهاند. ست گادین هم در یکی از کتابهای خود مطلبی در این باره آورده که ما آن را در متمم نقل و بررسی کردهایم:
دفاع از پرتاب سکه برای تصمیم گیری
آیا ماهی قرمزها میتوانند یک خودرو را روی زمین برانند؟
۱۵ دی, ۱۴۰۰ | طبیعت و جاندارانآیا تا به حال به این سوال فکر کردهاید که «قدرت جهتیابی مغز ماهیها» چقدر است؟ یا اگر بخواهیم به شکل دیگری بپرسیم: «آیا فکر میکنید مغز ماهیها بیرون از محیط شناختهشدهٔ آب، میتواند همچنان جهتیابیهای پیچیده را انجام دهد؟»
ظاهراً پاسخ این سوال مثبت است. اخیراً یک گروه تحقیقاتی کار جالبی انجام دادهاند. آنها زیر یک آکواریوم کوچک چرخ گذاشتهاند و چند دوربین هم روی آن نصب کردهاند تا آکواریوم، متناسب با حرکت ماهیها راه برود.
در واقع ماهیها بعد از مدت کوتاهی متوجه شدهاند که با حرکت خود میتوانند ظرفشان را جابهجا کنند.
تحقیقات این گروه نشان میدهد که ماهیها بعد از اینکه فهمیدهاند از این امکان جدید برخوردارند، توانستهاند هدفهایی را در بیرون آکواریوم خود پیگیری کنند و جابهجاییهای فضایی متناسب با آن را انجام دهند.
به عبارت دیگر، درست است که مغز ماهیها همیشه برای زندگی در آب پرورش پیدا کرده، اما به اندازهٔ کافی پیچیده است که بتواند محیطهای جدید در بیرون آب را هم بررسی کرده و در آنها رهیابی کند (+/+).
جالب اینجاست که این آزمایش روی ماهیهای قرمز انجام شده که ما معمولاً آنها را دارای مغز ضعیفی میدانیم. حتی افراد بسیاری به اشتباه معتقدند که حافظهٔ ماهی قرمز در حد سه یا پنج ثانیه است. در حالی که تحقیقات نشان داده که این ماهیها در حد چند روز و حتی چند هفته و چند ماه هم حافظه دارند (+).
دوستان میآیند و میروند…
۱۳ دی, ۱۴۰۰ | نقل قولآرتور بلاک (Arthur Block) با وجود طنز نرم و آرامی که معمولاً در جملهها و نوشتههایش وجود دارد، نکات مهمی را گوشزد میکند. مثلاً میگوید:
«دوستان میآیند و میروند. اما دشمنان میمانند و روی هم انباشته میشوند.»
همین نکتهٔ ساده، تذکر مهمی است که میتواند روی رفتارها و تصمیمهای ما تاثیرگذار باشد. گاهی با سادهترین حرفها و رفتارها، بیدلیل برای خود دشمن میسازیم و فراموش میکنیم که ممکن است حس بد آنها تا سالها باقی بماند و کمرنگ نشود.
خواندن و مرور درسهای زیر از متمم دربارهٔ دوستی هم میتواند مفید باشد:
آیا دوستی اینترنتی جایگزین دوستی فیزیکی میشود؟
برای حفظ و عمیقتر کردن دوستیها چه میکنید؟
او را دوست خود میدانید. اما آیا او هم شما را دوست خود میداند؟
هر ثروتی با خود فقری را هم به همراه میآورد
۱۱ دی, ۱۴۰۰ | بهره وری, نقل قولهربرت سایمون دربارهٔ «وفور و فراوانی اطلاعات» نگاه جالبی دارد. او میگوید:
«واضح است که هر نوع از اطلاعات که به مخاطب ارائه میشود، بخشی از توان توجه او را مصرف میکند. بنابراین، فراوانی اطلاعات، فقر توجه را به همراه میآورد. و هنگامی که با انبوهی از اطلاعات مواجه هستیم، بیش از هر چیز نیاز داریم بتوانیم توجه خود را [به عنوان یک منبع محدود] به درستی به آنچه که باید تخصیص دهیم.»
قطعاً راهکارهای مدیریت توجه فراوان هستند. اما در حد یادآوری:
- در هر لحظه بیشتر از یک کار انجام ندهیم (خصوصاً در مورد کارهای فکری)
- مراجعه به منابع عمومی (مثلاً سایتها و اکانتهای خبری) را محدود کرده و منابع تخصصی (از سایتهای تخصصی تا اکانتهای تخصصی در شبکههای اجتماعی) را دنبال کنیم
- کارهای فکری سنگین (مطالعه، برنامهریزی، گزارشنویسی و …) را در زمان و مکان مشخصی انجام دهیم تا ذهنمان شرطی شود و آمادگی بیشتری داشته باشد
- برای بازههای زمانی مشخص (مثلاً ۲۵ تا ۳۵ دقیقه) هدفگذاری کنیم و بدانیم که در این بازه فقط یک کار خاص را انجام خواهیم داد (پومودورو)
- اگر کارهای انجام نشده ذهنمان را به خود مشغول کرده، آنها را روی کاغذ بیاوریم تا ذهنمان خلوتتر شود
- جدول برنامه ریزی روزانه و جدول برنامه ریزی هفتگی داشته باشیم
فایل صوتی مدیریت توجه و نیز درسِ «کارهای فردای خود را بنویسید» به این بحث مربوط هستند و میتوانند کمککننده باشند:
مدیریت توجه (فایل صوتی آموزشی در فروشگاه متمم)
برای خواب بهتر کافی است فهرست کارهای فردایتان را بنویسید
چرا این شمعها دیگه بو نمیده؟ | شاخصی عجیب برای بررسی شیوع کرونا
۹ دی, ۱۴۰۰ | سلامتهمهٔ ما تأثیرات پیشبینینشدهٔ کرونا بر زندگی و کسب و کار را تجربه کردهایم. اما یکی از جالبترین موارد این تأثیرگذاریها، گزارشی است که اخیراً Business Insider منتشر کرد (+).
شمعهای معطر ینکی (Yankee) که از محصولات پرطرفدار در آمازون هستند، در هفتههای اخیر مدام نظرات و کامنتهای منفی مشتریان را دریافت میکنند. پیامها معمولاً از این جنس است که «چرا این شمعها دیگه بو نمیده؟» یا «قبلاً هم این شمعها رو خریده بودم، بوشون بیشتر بود.»
اما ماجرا چیست؟ آیا کیفیت شمعها فرق کرده است؟
نیک بوشام مدرس علوم سیاسی دانشگاه نورثوسترن، حدس جالبی داشت و سعی کرد آن را بیازماید. او معتقد بود که مشکل در شمعها نیست. بلکه ضعف بویایی ناشی از کرونا است. خصوصاً اینکه حتی بعد از واکسیناسیون هم احتمال ابتلا به شکل خفیف کرونا و تجربهٔ برخی از عوارض – از جمله ضعف در بویایی – وجود دارد.
او کامنتها و نظرات اعتراضی را در طول زمان روی انواع شمعهای معطر ینکی بررسی کرد و به نمودار جالبی رسید:
شکل نمودار این فرض را تقویت میکند که بوی شمعها نوسان نداشته است. بلکه در مقاطعی که اوج کرونا بوده، شکایت از بوی کم بیشتر شده است. بوشام نتیجه میگیرد که هماکنون اومیکرون دوباره موج جدیدی از کرونا را در آمریکا ایجاد کرده و احتمالاً به این علت موج جدید نارضایتیها از شمعهای معطر به راه افتاده است.
ما در مجموعه درسهای سیستمهای کنترل مدیریتی متمم بارها دربارهٔ شاخص و اهمیت آن صحبت کردهایم و توضیح دادهایم که در کنار شاخصهای متعارف و استاندارد، برخی شاخصهای ظاهراً نامربوط هم میتوانند تصویری جالب و گاه ارزشمند از یک سیستم به ما بدهند. شاید الان زمان مناسبی برای مرور درس «شاخص لباس زیر مردانه» باشد:
چرا مردها کمتر از قبل لباس زیر میخرند؟